به گزارش بیداربورس اوراق گام یک ابزار مالی کارآمد برای تامین مالی واحدهای تولیدی است که در اواخر  سال ۱۴۰۰ رونمایی شده و در عمل، از قابلیت‌های بازار سرمایه برای تامین مالی زنجیره تولید و همچنین تامین مالی واحدها استفاده می‌کند. در حقیقت بانک مرکزی برای کمک به بهبود راه‌های تامین سرمایه تولیدی بنگاه‌های تولیدی، سامانه گام را راه‌اندازی کرده و اوراق گام را در بازار مدیریت می‌کند.

*ویژگی‌های اوراق‌گام:

با نام غیرکاغذی

بدون کوپن سود

در قطعات استاندارد شده با ارزش اسمی یک میلیون ریال

با سررسیدهای حداقل یک ماه و حداکثر تا نه ماه (در پایان هر ماه)

این اوراق توسط مؤسسه اعتباری عامل در سامانه صادر می‌شود و پس از گذشت یک ششم زمان صدور تا سررسید، معاملات اوراق به بازار سرمایه منتقل می‌گردد.

اوراق صادره تا زمانی که در بازار پول است صرفاً قابلیت نقل و انتقال از طریق مؤسسه اعتباری عامل با درخواست دارنده اوراق را دارا است.

اوراق پس از انتقال به بازار سرمایه و طی تشریفات مربوطه صرفاً در بازار یاد شده قابل معامله و تسویه است.

دارنده اوراق گام می‌تواند آن را بابت خرید نهاده به سایر بنگاه‌های عضو سامانه گام منتقل نماید.

اوراق گام قابل معامله در بازار سرمایه (و در چارچوب ضوابط بازار مذکور) است.

*چگونه با اوراق گام خرید کنیم؟

شرکتی که خواهان خرید مواد اولیه با استفاده از اوراق گام است، باید به بانک عامل مورد نظر مراجعه کرده و خواهان اعتبار سنجی و تعیین مقدار اعتبار خود جهت صدور اوراق گام توسط بانک عامل می‌شود و در ازای آن وثایق و مدارک مورد نیاز را تامین می‌کند و شرکت خواهان خرید ماده اولیه، واحد یا واحدهای تولیدی را که قصد خرید مواد اولیه از آن‌ها را دارد به بانک عامل معرفی می‌کند.

در مرحله بعد شرکت تولیدکننده مواد اولیه از بانک درخواست می‌کند تا در مقابل دریافت اسنادی که نشان می‌دهد بابت فروش ماده اولیه از شرکت خریدار طلبکار است، نسبت به صدور اوراق گام و واگذاری آن به وی اقدام کند. بانک عامل پس از دریافت درخواست واحد تولیدی متعهد به فروش و بررسی اسناد مطالبات از بنگاه متقاضی و اعتبارسنجی نسبت به صدور اوراق با سررسید مشخص و انتقال اوراق به حساب کاربر فروشنده اقدام می‌کند. به محض انتشار اوراق، قابلیت انتقال آن در بازار پول و نقدشوندگی در بازار سرمایه وجود دارد.

به این ترتیب صنایع تکمیلی با استفاده از این روش فرصت خواهند داشت تا بدون پرداخت هزینه مواد اولیه خود را دریافت کرده، نسبت به تولید محصول اقدام کرده و آن را در بازار به فروش رسانده و سپس هزینه خرید مواد اولیه را بپردازند.

*خرید از بورس کالا با اوراق گام

مدتی پیش رئیس کل بانک‌مرکزی از انتشار اوراق‌گام در بورس کالا خبر داد و در همین راستا بورس کالا نیز شرایط مربوطه را فراهم کرده تا امکان تسویه اعتباری در رینگ‌های داخلی و صادراتی با استفاده از اوراق گام فراهم شود.

*انتشار اوراق‌گام شتاب گرفت

بر اساس آمارها از ابتدای انتشار اوراق‌گام تا خرداد ماه ۱۴۰۱، ۹ هزار میلیارد تومان اوراق منتشر شده و این در حالی است که از ۲۴ تیرماه تا ۲۳ مهرماه بیش از ۱۹.۷ هزار میلیارد تومان انتشار اوراق گام داشته‌ایم که این روند، بسیار صعودی بوده است.

*طریقه نقل‌ و انتقال و نقدشوندگی اوراق گام

بازار پول:

نقل و انتقال اوراق‌گام در سامانه‌گام صرفا در دوره یک ششم عمر اوراق گام و میان اعضای سامانه گام و بابت خرید نهاده است(بدون اخذ کارمزد) و در این مدت قابلیت نقدشوندگی نخواهد داشت.

بازارسرمایه:

نگهداری اوراق تا سررسید و دریافت مبلغ اسمی به صورت کامل

فروش اوراق در هر لحظه از پنج ششم باقی‌مانده عمر اوراق بر نرخ جاری بازار و دریافت نقدی مبلغی کمتر از مبلغ اسمی اوراق با توجه به نرخ تنزیل( به دلیل تضمین بانک و نداشتن ریسک، نرخ تنزیل بالا نخواهد بود)

*جدول سقف ابلاغی بانک‌مرکزی به بانک‌های عامل در اوراق گام(میلیارد ریال)

*سقف اعتباری هر بنگاه چه قدر است؟

سقف اعتباری هر بنگاه متعهد معادل ۷۰ درصد از فروش سال آخر آن بنگاه (از طریق استعلام از سازمان امور مالیاتی) پس از کسر مانده تسهیلات مرتبط با تأمین مالی سرمایه در گردش بنگاه مربوطه و تعهدات ناشی از اوراق گام قبلی منتشره نزد شبکه بانکی تعیین می‌گردد.

سقف اعتباری بنگاه متعهد در صورت دو بار ایفای تعهد متوالی بنگاه متعهد در سررسید برای اوراق گام قبلی منتشره، به میزان ۱۰ واحد درصد افزایش می‌یابد. این افزایش سقف تا میزان فروش سال آخر بنگاه متعهد، بر مبنای آخرین صورت‌های مالی مورد تأیید سازمان امور مالیاتی می‌تواند اعمال شود.

*جریمه در انتظار متخلفین

در صورتی که بنگاه متعهد نسبت به تعهدات خود در سررسید اوراق گام عمل نکند مشمول جریمه خواهد شد که عبارتند از:

• پرداخت وجه التزام تاخیر تأدیه دین از تاریخ سررسید اوراق گام (وجه التزام تاخیر تأدیه دین موضوع این بند برابر است با نرخ سود تسهیلات مبادله‌ای به علاوه ۶ واحد درصد)
• ممنوعیت بهره‌مندی از صدور اوراق گام تا حداقل سه ماه پس از زمان تسویه بدهی اوراق گام نکول شده قبلی

*مزایای اوراق گام

• احیای خرید اعتباری در معاملات بین‌بنگاه‌ها
• صدور اوراق منوط به اخذ گواهی تبصره ماده ۱۸۶ قانون مالیات‌های مستقیم نیست
• استعلام وضعیت بدهی غیرجاری بنگاه‌ متعهد توسط بانک عامل ضرورت ندارد
• نقل‌وانتقال در مدت یک ششم عمر اوراق در سیستم بانکی فاقد کارمزد خواهد بود
• پرداخت کارمزد حدود دو درصدی به جای سود تسهیلات
• عدم شمولیت سقف‌های در نظر گرفته شده در آیین‌نامه تسهیلات و تعهدات کلان(تا قبل از سررسید)