به گزارش بیدار بورس، آمار و ارقام نشان‌گر آن است که ارزش صادرات کشور در ۷ ماه سپری شده از سال چیزی حدود ۵-۶ درصد افزایش نسبت به سال گذشته داشته این در حالی است که تراز تجاری کشور به دلیل افزایش حجم واردات نسبت به صادرات منفی بوده شاید بسیاری بگویند میزان ارزش صادرات روندی صعودی داشته اما باید گفت این روند افزایشی به دلیل تورم جهانی بوده نه افزایش حجم صادرات از سوی دیگر برخی کارشناسان معتقدند به دلیل سیاست‌های نادرست وضع شده و افزایش سوبسیت برای بسیاری از صنایع کم ارزش، حجم صادرات آنها افزایش و در مقابل صادرات کالاهای اساسی که توان ارزآوری بالایی برای اقتصاد دارند کاهش پیدا کرده است.

** تجارت غیر نفتی ایران طی ۷ ماهه نخست سال ۱۴۰۱

حجم صادرات ایران در ۷ ماه ابتدایی سال ۱۴۰۱، با رشد ۵.۶% درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته که کل ارزش آن برابر ۲۸ میلیارد و ۴ میلیون دلار است در همین راستا و مطابق آمار اتاق بازرگانی تهران در این مدت ۶۱ میلیون و ۳ هزار تن کالا (۱۴,۴%)  صادر شده است.

در اولین ماه پاییز واردات کشور ۱۴,۴% نسبت به مدت مشابه سال گذشته و ارزش ۳۱ میلیارد و ۷ میلیون دلار رشد کرده که مطابق آمار در این مدت ۱۵,۷درصد ( ۱۹ میلیون و ۷ هزار تن) کالا وارد کشور شده است.

** روند ارزش صادرات و واردات نسبت به شهریور ماه سال جاری

افزایش ۳۰ درصدی ارزش واردات 

افزایش ۲۵ درصدی ارزش صادرات

** شرکای عمده تجاری ایران طی ۷ ماهه ۱۴۰۱

*مقاصد صادراتی:

سهم ۷۳ درصد از کل ارزش صادرات بدون نفت خام

کشور	ارزش
چین	۹,۲ میلیارد دلار
عراق	۴,۰ میلیارد دلار
امارات متحده عربی	۳,۵ میلیارد دلار
ترکیه	۳,۱ میلیارد دلار
هند	۱,۱ میلیارد دلار

*مبادی وارداتی:

سهم ۷۴ درصد از کل ارزش واردات

کشور	ارزش
امارات متحده عربی	۹,۴ میلیارد دلار
چین	۸,۳ میلیارد دلار
ترکیه	۳,۲ میلیارد دلار
هند	۱ ,۷ میلیارد دلار
آلمان	۹۹۱ میلیون دلار

** میزان فروش نفت از ابتدای سال تا مهر ماه

براساس آمار منابع ثانویه، مجموع تولید نفت ۱۳ کشور عضو سازمان اوپک در ماه اکتبر ۲۰۲۲ (مهر-آبان) برابر با ۲۹,۴۹۴ میلیون بشکه در روز بود که نسبت به ماه قبل ۲۱۰ هزار بشکه در روز کاهش پیدا کرده.

سهم ایران با تولید تقریبی ۲.۵۵ میلیون بشکه در روز در ماه مورد بررسی از کل تولید اوپک، حدود ۸.۶ درصد است تولید نفت ایران در ماه اکتبر ۲۰۲۲ در مقایسه با ماه قبل، یک هزار بشکه در روز، کاهش و نسبت به ماه مشابه سال قبل نیز حدود ۶۸ هزار بشکه در روز افزایش داشته است.

** کاهش قیمت نفت ایران نسبت به ماه گذشته

در مقایسه با سپتامبر ۲۰۲۲ (شهریور_ مهر)، بالاترین افزایش تولید در ماه اکتبر سال جاری مربوط به کشورهای نیجریه(۳۳ هزار بشکه در روز) و گابن(۱۲ هزار بشکه در روز) بوده و بیشترین کاهش تولید به مربوط به کشورهای عربستان سعودی(۱۴۹ هزار بشکه در روز) و آنگولا(۷۸ هزار بشکه در روز) بوده است. از حیث میزان تولید نفت، ایران همچنان در رتبه پنجم بعد از کشورهای عربستان سعودی، عراق، امارات متحده و کویت قرار دارد.

قیمت نفت سنگین ایران در ماه اکتبر ۲۰۲۲(مهر و آبان) با کاهش حدود ۳۴ دلار در هر بشکه نسبت به ماه قبل، با رقم ۹۳.۲ دلار در هر بشکه معامله شد. در همین مدت متوسط بهای نفت سبد اوپک نیز با کاهش ۱.۷ دلاری در هر بشکه طی یک ماه، به رقم ۹۳.۶ دلار در هر بشکه در ماه اکتبر سال جاری رسید.

** صادرات بچه‌بازی شد

جمشید نفر، اقتصاددان با اشاره به بی‌ارزش بودن محصولات صادراتی در این روزها، گفت: در آمارها آمده ارزش صادراتی کشور در سال جاری رشدی حدود ۵ درصد نسبت به سال گذشته داشته که میتوان گفت این ارقام صحیح است اما این کالاها یا کم ارزش بوده‌ و یا سوبسیت‌های بالای برای آنها در کشور صرف شده است.

وی ادامه داد: کالاهای همچون هندوانه و یا ماکارونی که برای به عمل آمدن آن‌های بهای بیشتر از مبلغی که از صادرات نسیب کشور می‌کند صرف شده است.

این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه در سال جاری با در نظر گرفتن میزان صادرات بر وزن صادرات چیزی در حدود ۳۵ سنت ارزش صادرات داشتیم که در مقایسه با کشورهای توسعه یافته و پیشرفته مبلغ ناچیزی است، گفت: این امر نشان دهنده آن است که محصولات صادراتی ایران یا کالای خام بوده و یا به دلیل سوبسیت پراکنی در کشور قیمت آنها بسیار ارزان است.

** صادرات سوبسیت داخلی

نفر یکی از دلایل افزایش حجم صادرات در سال جاری را استفاده برخی صنایع از انرژی ارزان قیمت دانست و گفت: برخی صنایع صادراتی به دلیل استفاده از انرژی ارزان در داخل کشور به قیمت بسیار ناچیز در بازار جهانی فروش میروند که این خود موجب افزایش حجم صادرات شده در صورتیکه که سوبسیت این اجناس در داخل کشور پرداخت شده است.

وی ادامه داد: دولت با سیاست‌گذاری‌های غلط خود زمینه کاهش صادرات صنایع فولادی و پتروشیمی را فراهم کرده است.

** سقوط صادرات محصولات فرهنگی و دستی

این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه در کشور غنی همچون ایران ۲۰۰ میلیارد صادرات، رقم بچه بازی بیش نیست و این افزایش‌ها که در آمار گفته میشود  بی‌معناست، اظهار کرد: یکی از صادرات واقعی غیرنفتی ما صادرات فرش بود که از ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار در سال‌های گذشته به ۷۰ میلیون دلار رسیده که میتوان گفت سقوط صادرات اتفاق افتاده است.

نفر ادامه داد: صادرات صنایع دستی همچون فرش و چرم نه تنها ارزآوری بالای برای کشور داشت بلکه همراه با آن فرهنگ ایران را نیز صادر میکردیم اما با رفتارهای اشتباه دولت بخش مهم صادرات کشور از بین رفت.

** سیاست‌گذاری دولت جواب عکس داشت

این کارشناس بازار سرمایه  با اشاره به اینکه اقتصاد کشور بر مبنای صادرات نفتی بوده که بعد از شروع تحریم‌ها دولت به فکر درآمد غیر نفتی افتاده، افزود: اما دولت درست در زمانیکه باید زیرساخت‌ها را برای صادرکنندگان محیا میکرد سدی به نام پیمان ارزی جلوی روی صادرات گذاشت که علی‌رغم افزایش نرخ دلار کشور با کاهش حجم صادرات روبه رو شد.

نفر ادامه داد: هدف سیاست پیمان ارزی این بود که مانع خروج و کنترل نرخ ارز شود نه تنها این امر برآورده نشد که مانع افزایش نرخ صادرات شد.

** واردات دست بیل در روزهای شکوفای اقتصادی ایران
وی با اشاره به اینکه در سال چیزی حدود ۱۴ الی ۱۵ میلیارد دلار صرف واردات کالای اساسی می‌شود، تصریح کرد: میانگین واردات در کشور چیزی حدود ۱ دلار و ۲۰ سنت است که به عبارتی این رقم ۴ برابر حجم صادرات کشور است اما متاسفانه بخش عظیمی از این‌ کالاها صرف واردات کالاهای پیش پا افتاده و بی‌ارزش مانند چوب بستنی و دسته بیل و ... می‌شود.

خبرنگار: آرزو صباحتی