حمید خیل نژاد- مدرس دانشگاه و کارشناس ارشد بازار سرمایه به بررسی روند بازدهی بازارهای مختلف طی یازده ماهه نخست سال جاری پرداخت و به بیدار بورس، گفت: درحالیکه بازار سهام تنها حدود ۱۱% رشد را تجربه کرده، شاخص کالا و خدمات مصرفی خانوار CPI ۴۶%، نرخ ارز دلار بیش از ۸۰%، سکه بیش از ۱۲۰% صعود داشته و افزایش نرخ‌های بازار ملک و خودرو نیز به شدت بالاتر از بازار سهام بوده است.

وی ادامه داد: این درحالی است که پتانسیل‌های افزایش درآمد و فروش در شرکت‌های بازار که در صنعت خود بهترین شرکت‌های کشور نیز هستند به دلیل ادامه‌دار شدن ابهامات اقتصاد-سیاسی، تهدیدات ناشی از قطع گاز و برق، قیمت‌گذاری دستوری و مداخله نهادهای غیرکارشناسی با مانع مواجه شده است.

* مرکز مبادله طلا و ارز به سود بورس!

این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه یکی از عوامل مداخله‌گر با تاثیر منفی بر بازار سهام، اجبار به عرضه درآمدهای صادراتی شرکت‌های بازار سهام با نرخ نیمایی بود، افزود: با مکانیسم جدید یعنی راه اندازی مرکز مبادله طلا و ارز ایران این امر تا حدودی مرتفع خواهد شد.

خیل‌نژاد تصریح کرد: روز گذشته قیمت ارز دلار حواله‌ای برابر با ۳۶، ۱۳۰ تومان کشف قیمت شد که ۲۷% بالاتر از نرخ ۲۸، ۵۰۰ تومانی است و هرچند با نرخ دلار اسکناس همچنان فاصله دارد، اما نویددهنده پذیرش قواعد بازار از سوی سیاست‌گذار است که همین امر نیز از دلایل اصلی رشد روزهای اخیر بازار سهام است؛ این امر بر شرکت‌های حاضر در صنایع شیمیایی، فلزی و نفتی تاثیر مستقیم مثبت خواهد داشت.

** بورس مستعد سبزپوشی

وی در مورد تغییر روند نزولی بازار سرمایه، اظهار کرد: علی‌رغم اینکه بازار پتانسیل مثبت بالایی دارد اما از بازارهای موازی بسیار جامانده است، تا هنگامی که حجم معاملات طی چند هفته متوالی بیش از ۴ تا ۵/۴ همت نشود نمی توان با قطعیت اظهار نظر کرد هرچند این امر به معنی ادامه‌دار بودن روند نزولی پیشین نبوده و فاز بازار به شدت مستعد تغییر مثبت است.

این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه باید به یاد داشت که برخی تهدیدات صنایع همانند عدم تخصیص بودجه عمرانی در لایحه بودجه کشور، مطالبات صنایع (نیروگاه ها و اوره سازها و ...) از دولت، تصمیمات غیرکارشناسی موثر بر بازار، عدم رفع تحریم‌ها و ... همچنان مورد توجه بازار هستند. افزود: بطور نمونه ادامه مناقشه شورای رقابت و کمیسیون تلفیق لایحه بودجه با بورس کالا و شورای عالی بورس و موضوع پرداخت ۸۵ درصد مابه‌تفاوت قیمت کشف شده خودرو در بورس کالا و قیمت مصوب شورای رقابت به حساب متمرکز وجوه وزارت و سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌ها به منظور توسعه حمل و نقل عمومی درون شهری متناسب با شاخص جمعیت و محرومیت در قالب پرداخت به ذی‌نفع نهایی با نظارت وزارت کشور در اختیار شهرداری‌ها از سال آتی بطور مستقیم سود شرکتها را تحت الشعاع قرار می‌دهد.

** کاهش سود خودرویی‌ها

وی همچنان ادامه داد: باید توجه داشت که شاخص کل گروه خودرو که تحت عنوان «شاخص تولیدکننده وسایل نقلیه و قطعات وابسته» است در دی‌ماه به ۲/۵۲ واحد رسیده که نسبت به آذرماه که رقم ۶۰/۵۷ واحد را ثبت کرده بود با ۴/۵ واحد (۳/۱۰%) کاهش مواجه بوده است.

خیل‌نژاد افزود: قیمت‌گذاری این چنینی (که فراتر از ادبیات قیمت‌گذاری دستوری است) توسط نهادهای مداخله‌گر نه تنها صنعت خودرو و قطعه‌سازی که دیگر صنایع بورسی را نیز از جذب سرمایه و سرمایه‌گذار ناامید می‌کند.

** مناقشه شورای رقابت و بورس کالا-صنعت خودرو

** مرکز مبادله ارز و طلا بدون کنترل تورم بی‌تاثیر است

این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه مرکز مبادله ارز و طلا بانک مرکزی تا چه اندازه موثر است، گفت: این مسئله بستگی به موضوع تقاضا و عرضه ارز، میزان خلق نقدینگی کشور و تورم انتظاری جامعه دارد، درواقع این مرکز تنها در نقش یک کانال ارتباطی میان این عوامل بوده و تا زمانی که متغیرهای اثرگذار بر عامل تورم کنترل نشود نمی‌توان از این کانال انتظارات بالایی داشت.

وی خاطر نشان شد: بطور نمونه در دی‌ماه ۱۴۰۱، شاخص تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی تحت‌تاثیر قطعی گاز صنایع در این ماه نسبت به ماه آذر به ترتیب ۶/ ۸درصد و ۶/ ۷درصد کاهش یافته است. همچنین براساس آخرین آمارهای به دست آمده از بانک مرکزی نرخ رشد نقدینگی در ۱۲ ماه منتهی به آذر ماه ۱۴۰۱ به ۳۳.۴ درصد رسیده که خروجی آن می‌شود خلق نقدینگی روزانه ۳، ۳۳۴ میلیارد تومانی در هر روز آذرماه ۱۴۰۱ که هرچند از دوره مشابه پیشین کمتر بوده اما همچنان بسیار بالاست.

• حجم نقدینگی در پایان آذر ۱۴۰۱؛ ۵، ۹۰۷ همت؛ یعنی در هر روز آذرماه حدود ۳، ۳۳۴ میلیارد تومان خلق نقدینگی صورت گرفته است.
• حجم نقدینگی در پایان آذر ۱۴۰۰؛ ۴، ۴۲۷ همت –(در هر روز آذر ۱۴۰۰؛ ۳، ۷۰۰ میلیارد تومان خلق نقدینگی)
• حجم نقدینگی در پایان آذر ۱۳۹۹؛ ۳، ۱۳۰ همت –(در هر روز آذر ۱۳۹۹؛ ۳، ۰۶۶ میلیارد تومان خلق نقدینگی)
• حجم نقدینگی در پایان آذر ۱۳۹۸؛ برابر با ۲، ۲۶۲  همت– (در هر روز آذر ۱۳۹۸؛ ۱، ۷۰۰ میلیارد تومان خلق نقدینگی)
• حجم نقدینگی در پایان آذر ۱۳۹۷؛ ۱، ۷۶۴  همت– (در هر روز آذر ۱۳۹۷؛ ۱، ۳۰۰ میلیارد تومان خلق نقدینگی)
• حجم نقدینگی در پایان آذر ۱۳۹۶؛ ۱، ۴۴۵همت– (در هر روز آذر ۱۳۹۶؛ ۷۰ میلیارد خلق نقدینگی)