به گزارش بیداربورس به نقل از دنیای اقتصاد، صنعت بیمه یکی از صنایع مهم بازار سهام است که متون مالی رفتاری بر اثرگذاری آن در بازار های مالی تاکید دارند. از آنجاکه شرکت‌های بیمه‌ای سبدگردان‌های بزرگی هستند که پول بیمه‌شدگان را در بازار سهام سرمایه‌گذاری می‌کنند، می‌توان آنها را نشانه‌ای از توسعه‌یافتگی بازارهای مالی دانست.

مطالعات نشان می‌دهد که یکی از آثار حضور شرکت‌های بیمه در بازار سهام در کشورهایی با بورس نوظهور، کنترل اثرات رفتار هیجانی افراد بر همزمانی قیمت سهام (یکپارچگی نوسانات قیمت سهم‌های مختلف) است. بررسی و مقایسه سهم شرکت‌های بیمه از بازار سهام در سه کشور ایران، آمریکا و ترکیه با استفاده از ارزش بازار آنها نشان می‌دهد درحالی‌که بخش بیمه، سهم بیش از ۶ درصدی از بورس نیویورک دارد این صنعت تنها ۲‌ درصد از بازار سهام ایران را تشکیل می‌دهد. همچنین با وجود میزان مشارکت کم این بخش در بازار سهام ترکیه، بیمه دومین صنعت بزرگ مالی در ترکیه است در حالی‌ که در ایران سهم چندانی از بازار مالی ندارد. 

**اثر دوسویه بازار سرمایه و صنعت بیمه بر یکدیگر

بازارهای سرمایه می‌توانند از راه‌های مختلفی مانند به حرکت درآوردن سرمایه، بهبود کارآیی سرمایه، نقدینگی و تنوع ریسک موجب رشد اقتصادی و توسعه کشورها شوند. بنابراین مشخص‌کردن عوامل زیربنایی توسعه بازار سهام اهمیت بسیاری دارد و در ادبیات تحقیق دنیا پژوهش‌هایی در خصوص بسیاری از عوامل نهادی، اجتماعی و اقتصادی توسعه بازار سهام انجام شده‌ است. 

توسعه بازار سهام در کوتاه‌مدت اثر بسزایی بر صندوق‌های بازنشستگی و بخش بیمه دارد. از سوی دیگر، صندوق‌های بازنشستگی و بخش بیمه می‌توانند بر توسعه بازار سهام در طول زمان و پس از گذشت زمان مشخص اثر بگذارند.  انتظار می‌رود صندوق‌های بازنشستگی و بخش بیمه از طریق افق سرمایه‌ گذاری بلندمدت بر توسعه بازار سهام اثر مثبت بگذارند.

با این حال عملکرد اقتصادی فعلی کشورها و ثبات، نقدینگی و عمق بازارهای مالی نیز برای تعامل بهتر بین صندوق‌های بازنشستگی، شرکت‌های بیمه و توسعه بازار سهام بسیار مهم است. علاوه‌ بر این یک بازار سهام با عملکرد، ثبات و عمق معقول می‌تواند صندوق‌های بازنشستگی و شرکت‌های بیمه را به سمت افزایش سرمایه‌گذاری سهام سوق دهد. در نتیجه، عوامل بسیاری می‌توانند در تعامل بین صندوق‌های بازنشستگی، شرکت‌های بیمه و توسعه بازار سهام تعیین‌کننده باشند. میزان مشارکت شرکت‌های بیمه در بورس و سهم آنها از بازار سهام می‌تواند نشان از توسعه‌یافتگی کشور نیز باشد.

**اثر حضور بیمه در بورس بر کنترل رفتارهای هیجانی

شواهد یک پژوهش در بورس چین نشان می‌دهد احساسات سرمایه‌گذاران در تالار بورس، همزمانی قیمت سهام را در کوتاه‌مدت افزایش می‌دهد در حالی‌ که سهام یک شرکت بیمه بطور موثر اثر احساسات سرمایه‌گذار بر همزمانی قیمت سهام را کاهش می‌دهد. بازار سهام چین تقریبا نوپا است و قوانین و مقررات آن کامل نیستند و رفتارهای هیجانی مانند پیروی کورکورانه از روند و نوسانات شدید در آن دیده می‌شود.

در نتیجه به‌عنوان یک عامل مهم بر قیمت سهام، احساسات سرمایه‌گذار اثر مهمی بر همزمانی قیمت سهام دارد و مستعد ایجاد اثر دومینو است. ورود شرکت‌های بیمه به این بازار موجب کنترل این رفتارهای هیجانی شده و هرچه نسبت سهام شرکت بیمه بیشتر باشد، اثر آن نیز مشهودتر است. در نتیجه حضور صنعت بیمه در بورس چین موجب کاهش همگام‌سازی قیمت سهام، ثبات بازارهای مالی و  به حداقل رساندن ریسک‌های مالی سیستماتیک شده‌ است.

**سهم ۶ درصدی بیمه‌ای‌ها در آمریکا

در آمریکا، ارزش بازار سه شرکت بزرگ بیمه معادل ۷۰۲‌ میلیارد دلار بوده و حدود ۲.۸ درصد از سهم کل ارزش بورس نیویورک را تشکیل می‌دهد. صنعت بیمه این کشور در مجموع بیش از ۶ درصد از ارزش بورس نیویورک را تشکیل می‌دهد و یونایتدهلث بزرگ‌ترین شرکت بیمه این کشور به تنهایی بیش از ۰.۵‌ درصد از ارزش کل بورس نیویورک را شامل می‌شود.

همچنین ۱۰ شرکت بزرگ این کشور با ارزش بازار بیش از ۱.۰۵‌ هزار میلیارد دلار، یک‌سوم از رقم جهانی ۳.۲۳‌ هزار میلیارد دلاری صنعت بیمه دنیا را به خود اختصاص دادند. شرکت‌هایی با ارزش بازار بزرگ معمولا سرمایه‌گذاری‌های محافظه‌کارانه هستند و احتمالا رشد ثابتی را تجربه می‌کنند و کمترین ریسک سرمایه‌گذاری را دارند. میزان رشد و سوددهی این شرکت‌ها می‌تواند معیار مناسبی برای ارزیابی عملکرد کلی بازار سهام باشد. EPS سه شرکت‌ بیمه بزرگ آمریکا (United Health، Elevance Health، Marsh & McLennan companies) طی یک سال‌گذشته به‌ترتیب مثبت ۱۳، ۱۹ و ۳۳ درصد بود.

**راه دراز بیمه‌ای‌ها در بازار سهام ترکیه

در کشور ترکیه، ارزش بازار سه شرکت بزرگ بیمه معادل ۹۱.۶‌ میلیارد لیر (۳.۲‌میلیارد دلار) بوده و یک‌درصد از سهم کل ارزش بورس استانبول را تشکیل می‌دهد.  مجموع ۶ شرکت بیمه حاضر در بورس استانبول، حدود ۱.۵درصد از کل این بورس که ارزش بازاری معادل ۳۱۲‌ میلیارد دلار دارد را شامل می‌شوند که نشان از اندک‌بودن سهم صنعت بیمه از بازار سهام استانبول دارد. سیگورتا ترکیه بزرگ‌ترین شرکت بیمه این کشور حدود ۰.۴‌درصد از ارزش کل بورس استانبول را شامل می‌شود.

با وجود سهم اندک این صنعت از بازار سهام، بازار تجارت بیمه ترکیه دومین بخش بزرگ بازار مالی این کشور است و رشد قابل‌ملاحظه‌ای را تجربه می‌کند. به‌گونه‌ای که سال ‌۲۰۲۱  نسبت به سال‌ گذشته رشد ۲۷.۵ درصد را تجربه ‌کرد.

**سهم ناچیز بیمه‌ از بورس ایران

در ایران، ارزش بازار سه شرکت بزرگ بیمه معادل ۱.۵ درصد از سهم کل ارزش روز بازار شرکت بورس و فرابورس را تشکیل می‌دهد. همچنین کل صنعت بیمه ایران سهم ۲ درصدی از بورس و فرابورس دارد.

بیمه پاسارگاد بزرگ‌ترین شرکت بیمه ایران، با ارزش بازار ۱۲۳‌ هزار میلیارد تومان (۲.۴‌ میلیارد دلار)، ۵۷ درصد از کل سهم بیمه ایران و ۱.۳۶ درصد از سهم کل بورس ایران را دارد. بدون وجود این شرکت، سهم کل بیمه از بورس ایران به یک‌درصد تنزل می‌کند این در حالی است که صنعت بیمه طی یک‌سال گذشته وضعیت بهتری نسبت به میانگین بازار داشت.

شاخص شرکت‌های بیمه بازار سرمایه ایران نشان از رشد ۵۲‌ درصدی شاخص صنعت بیمه و صندوق‌های بازنشستگی طی یک سال‌اخیر دارد درحالی که شاخص‌کل بازار سهام طی یک سال‌گذشته رشد ۴۴‌درصدی داشت. با توجه به اهمیت بخش بیمه و صندوق‌های بازنشستگی و اثر آنها بر رشد و توسعه بازارهای مالی، فراهم‌شدن بستر رشد و توسعه این بخش از اهمیت بالایی برخوردار است.

سیاست گذاران تنها با درنظرگرفتن رابطه سرمایه‌گذاران نهادی و بازار سرمایه و با استفاده از ابزارهای مناسب و یافتن بهترین راهبردهایی که می‌توانند سرمایه‌گذاری در سهام صندوق‌های بازنشستگی و بیمه‌گذاران را تشویق کنند، می‌توانند به‌عملکرد مطلوب صندوق‌های بازنشستگی و شرکت‌های بیمه کمک کنند.