۱۳ مرداد ۱۴۰۰ - ۱۲:۳۰
جایگاه صنعت سیمان در ایران و جهان

در فضای اقتصادی حاکم بر جهان امروز، مصرف سیمان به عنوان یکی از اصلی ترین نهاده های تولید در فعالیت های عمرانی و ساختمانی و از مهم ترین شاخصهای ارزیابی توسعه اقتصادی کشورها به شمار می آید و این صنعت، نقشی بی بدیلی در گسترش زیرساخت های اساسی یک کشور ایفا کرده و فارغ از فراز و نشیب های اقتصادی در سطح جهان، به مسیر رو به رشد خود ادامه می دهد.

به گزارش بیداربورس، طبق آمار و گزارش های موجود؛ تولید سیمان در جهان از سال ۲۰۱۵ روند با ثباتی را طی کرده و در سال ۲۰۲۰ با وجود همه گیری ویروس کووید ۱۹ و تاثیر آن بر تقاضای کامودیتی در جهان، تنها در حدود ۲.۴ درصد کاهش یافته و به ۴.۱ میلیارد تن رسیده است که بیانگر اهمیت و کلیدی بودن این صنعت در توسعه زیرساخت های اقتصادی است.

طبق پیش بینی های انجام شده؛ تولید سیمان تا سال ۲۰۳۰ با شیب ملایم به رشد خود ادامه داده و به سطح ۴.۸۳ میلیارد تن خواهد رسید. در حال حاضر چین بیشترین حجم تولید سیمان جهان در سال ۲۰۲۰ را با ۲.۲ میلیارد تن به خود اختصاص داده که نیمی از تولید جهانی این محصول را شامل می شود.

پس از چین، هند با ۳۴۰ میلیون تن در رتبه دوم و ایران با ۶۸ میلیون تن تولید در سال ۲۰۲۰، در جایگاه ششم برترین تولید کنندگان جهان قرار دارد.

با توجه به اینکه صنعت سیمان از با سابقه ترین صنایع حاضر در بازار سرمایه ایران به شمار می رود و در حال حاضر، ارزش روز این صنعت در بازار سرمایه بالغ بر ۱، ۰۹۱ میلیارد ریال است که وزن ۱.۶ درصدی از ارزش کل بازار را به خود اختصاص داده است.

 از  مجموع ۴۴ شرکت طبقه بندی شده در این صنعت، ۳۳ شرکت در بورس، ۲ شرکت در فرابورس و ۸ شرکت پذیرفته شده در بازار پایه، معامله می شوند.

لازم به ذکر است؛ عمده تولید سیمان در کشور در اختیار ۵ هلدینگ اصلی است که از این میان، ۳ هلدینگ تامین اجتماعی، بنیاد مستضعفان و بانک ملی در بازار سرمایه پذیرفته شده اند و هلدینگ سیمانی غدیر نیز در شرف پذیرش است و در مجموع ۶۲ درصد ظرفیت تولید سیمان کشور (بالغ بر ۵۵ میلیون تن) را شرکت های پذیرفته شده در بازار سرمایه تولید می کنند.

شاخص صنعت سیمان از ابتدای سال ۱۳۹۹ تا نیمه مرداد ماه به رشد ۱۵۲ درصدی دست یافت و پس از آن در پی نزولی شدن روند بازار، این شاخص با ۳۸ درصد افت نسبت به اوج تاریخی خود مواجه شد و با وجود رشد ۳۳ درصدی پس از اصلاح، تا به امروز همانند سایر شاخص های بازار سرمایه در باز پس گیری قله های قبلی ناکام بوده است.

در بحث مربوط به چالش های موجود صنعت سیمان بیان این نکته حائز اهمیت است که مسائلی چون پذیرش و ادامه دار بودن عرضه سیمان در بورس کالا و از بین رفتن واسطه ها، عدم پایداری در تامین انرژی شرکت ها، تغییر در ساختار نرخ گذاری حامل های انرژی، تغییرات در نرخ ارز و تورم، وضعیت رکود یا رونق حوزه ساخت و ساز و سیاست های دولت جدید در این خصوص، افزایش توان صادرات کشور در بخش سیمان و کلینکر از چالش های موجود در صنعت سیمان است.

طبق گزارش های به دست آمده؛ در سال جاری و با توجه به کافی نبودن افزایش نرخ های اعمال شده در برابر افزایش هزینه ها و افزایش سهم واسطه ها در توزیع سیمان، انجمن صنفی در تعامل با وزارت صنعت موفق به کسب مجوز عرضه سیمان در بورس کالا شد و به دنبال آن شرکت ها با پیش قدم شدن شرکت های تحت مدیریت هلدینگ تامین اجتماعی، محصولات خود را در بورس کالا پذیرش و عرضه کردند که به تعادل در بازار سیمان و از بین رفتن واسطه ها، و همچنین بهبود سودآوری واحدهای تولید کننده منجر شد.

یادآور می شود؛ در پی چالش های ایجاد شده در خصوص قطعی برق تولید کنندگان سیمان در ماه اخیر و کمبود عرضه و رشد عجیب قیمت ها در بورس کالا، وزارت صمت قصد تجدید نظر موقت در تصمیم خود در عرضه سیمان در بورس کالا را داشته که بر اساس آخرین خبرها از بررسی این موضوع در کمیسیون صنایع مجلس، بر ادامه عرضه این محصول در بورس و افزایش تولیدکنندگان حاضر در بورس کالا تاکید شده است.

در بحث مربوط به صادرات سیمان و کلینکر، شرکت ها به دلیل ماهیت ذاتی انبارش ناپذیری کلینکر، به صادرات محصولات مازاد بر مصرف داخلی به کشورهای همسایه اقدام می کنند به طوری که پس از ممنوعیت ایجاد شده در کشور عراق جهت واردات سیمان از ایران، کشورهای افغانستان، حوزه خلیج فارس، آفریقای جنوبی، حوزه آسیای مرکزی و CIS به عنوان مقاصد بعدی ایران در صادرات سیمان، انتخاب شدند.

با نگاهی به دو سال گذشته و افزایش نرخ ارز، هزینه تمام شده پاکت مصرفی شرکت ها افزایش یافته و با توجه به اینکه انرژی مصرفی این شرکت ها پیش از سال جاری به دلیل توزیع یارانه در بخش انرژی کشور، وزن سنگینی در بهای تمام شده نداشته است، این مساله منجر به عدم توسعه در بخش انرژی کشور و صنعت سیمان را با اخلال مواجه کرد اما پس از حرکت دولت به سوی تغییر در این ساختار، از جمله افزایش نرخ گاز، سوخت این صنعت و ارتباط آن با گاز خوراک صنایع پتروشیمی و افزایش نرخ برق مصرفی، انرژی به یکی از فاکتورهای موثر در این صنعت تبدیل شد.

با توجه به عرضه سیمان در بورس کالا، به نظر می رسد تغییر در ساختار بهای تمام شده این صنعت، می تواند با نرخ های فروش رقم خورده در بورس کالا، جبران و در نهایت به افزایش سطح سودآوری تولیدکنندگان سیمان منجر شود.

آینده صنعت سیمان وابسته به عوامل گوناگون در سطح خرد و کلان است. با توجه به تغییر دولت و وعده هایی مبنی بر ساخت ۴ میلیون واحد مسکن در ۴ سال، جهت تحقق حداکثری این وعده نیاز جدی به نهاده های ساخت و ساز از جمله سیمان در کشور ایجاد خواهد شد. با توجه به رویکرد اقتصادی دولت جدید، ریسک قیمت گذاری دستوری را می توان مهم ترین ریسک پیش روی صنعت سیمان در سال های پیش رو ارزیابی کرد. همچنین توافق سیاسی با غرب و بازگشت به برجام می تواند به پتانسیل توسعه زیرساختی در صنعت و تسهیل صادرات و انتقال ارز و همچنین ثبات در نهاده های تولید وابسته به نرخ ارز مانند پاکت، آجر نسوز و گاز سوخت شود.

 به طور کلی می توان گفت سیاست های اقتصادی دولت جدید تعیین کننده آینده این صنعت خواهد بود. در صورت آزادسازی کامل قیمت سیمان و عرضه آن در بورس کالا، می توان به ادامه روند سودآوری امید داشت اما با عقب گرد به سمت قیمت گذاری دستوری، تداوم رشد سودآوری صنایع از جمله صنعت سیمان با ابهام جدی مواجه خواهد شد.

با توجه به افزایش چشم گیر فعالان بازار سرمایه در سال گذشته و آشنا نبودن سرمایه گذاران جدید با مباحث مالی، حسابداری، وضعیت بنیادی و برآوردهای اقتصادی از ارزش ذاتی شرکت های حاضر در بازار سرمایه، نیاز جدی به آموزش عمومی در این حوزه احساس می شود.

پیگیری اخبار مربوط به صنعت سیمان به خصوص در حوزه عرضه کامل محصولات در بورس کالا می تواند بینش خوبی به منظور برآورد سودآوری شرکت های حاضر در این صنعت در اختیار سهامداران قرار دهد.

*تحلیلگر: محمدحسین نیاتی فعال بازار سرمایه

کد خبر 5748

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
8 + 4 =