اگر بخواهیم دلایل گرانی سیمان را بررسی کنیم باید نگاهی به اتفاقات سال گذشته این صنعت داشته باشیم. التهاب در بازار سیمان ابتدای تابستان ۹۹ به اوج خود رسید. افزایش نرخ ۲۰ درصدی به دلیل تفاوت بیش از ۲برابری نرخ سیمان از درب کارخانه تا بازار آزاد از یک طرف و افزایش ۴۸ درصدی نرخ این محصول در کمتر از ۴ ماه از رشد قیمت قبلی تازه ابتدای چالش های سیمان در سال گذشته بود.
دلیل افزایش قیمت این محصول در آن دوران کاهش عرضه و کمبود سیمان عنوان شد که با توجه به قطعی گاز و برق و تعطیلی کارخانه‌ها در زمستان توجیح پذیر بود اما کارشناسانی هم مخالف این ایده بودند و عوامل دیگری را در افزایش قیمت سیمان ازجمله سیاست‌های اشتباه یارانه پنهان انرژی، قیمت‌گذاری دستوری و افزایش کرایه‌های حمل که منجر به کاهش عرضه در برخی استان‌ها همچون تهران شده بود را موثر میدانستند. البته نباید از شکل‌گیری بازار سیاه و سودجوهایی که از تفاوت قیمت کارخانه و مصرف کننده سواستفاده میکردند هم غافل باشیم.
استفاده از مازوت یا صادرات به عراق؟
یکی دیگر از حاشیه هایی که سال گذشته برسر زبان ها افتاد، استفاده از مازوت به دلیل قطعی‌های برق و گاز کارخونه ها بود که باتوجه به قیمت بالاتر آن نسبت به گاز، افزایش نرخ سیمان را در پی داشت. صادرات به خصوص صادرات به عراق هم که شایعات بسیاری ازش شنیده میشد به این مسایل دامن زد.
آرامش بازار با حذف قیمت گذاری دستوری
با همه این اوصاف افزایش دو مرحله ای نرخ سیمان در اواخر سال گذشته و اوایل سال جاری و مهم تر از آن حذف قیمت گذاری دستوری فولاد، سیمان و مصالح توسط مجلس تا حدی باعث شد که بازار به ثبات برسد و قیمت هر پاکت از ۵۰ هزار تومان به ۳۶ هزار تومان کاهش پیدا کند.
تولیدکنندگان انتظار رشد ۳۴۴ درصدی داشتند
با این حال این افزایش قیمت ها نتوانست تولیدکنندگان را راضی کند و کماکان اعتقاد داشتند که این میزان افزایش قیمت برای صنعت کافی نیست و تازه قیمت ها به نرخ واقعی سال ۹۸ رسیده، تا جاییکه مدیرعامل شرکت صنایع سیمان زابل گفت:اگر نرخ سیمان همراه با تورم اعلامی بانک مرکزی هم رشد میکرد امروز بیش از ۳۴۴ درصد گرانتر بود.
یک گرم فروش خارج از بورس نداریم
خبر عرضه سیمان در بورس کالا و پایان قیمت‌گذاری دستوری با دادن نوید واقعی و رقابتی شدن قیمت ها توانست جان دوباره ای به این صنعت دهد. یکشنبه ۹ خرداد ماه ۱۴۰۰ پای سیمان به بورس باز شد و شرکت‌های سیمانی در اولین روز عرضه سیمان در بورس کالا، ۲۱ هزار و ۱۰۰ تن از این محصول را به بازار عرضه کردند. اقبال تولیدکنندگان به عرضه محصولات آنها در بورس کالا، تا جایی بودکه رضا جمارانیان مدیرعامل هلدینگ سیمان تامین، با تاکید بر اینکه عرضه سیمان در بورس کالا رانت قیمتی عظیمی که در این صنعت بود را از بین برد گفت: یک گرم فروش خارج از بورس نداریم
قرعه قطعی به نام سیمان افتاد
بازار آروم بود و تازه شیرینی عرضه سیمان در بورس کالا و شفاف شدن قیمت ها به دهان تولیدکنندگان مزه کرده بود که قرعه قطعی برق به اسم این صنعت افتاد. ۱۵ تیرماه توانیر در نامه ای «دستور» توقف فعالیت شرکت‌های فولادی و سیمانی را صادر کرد.
از سوی دیگه گزارش های پراکنده‌ای مبنی بر اعتصاب کامیون داران برای حمایت از اعتصابات کارگری به گوش میرسید که با توجه به اهمیت حمل و نقل جاده ای در ایران, برای بخش تولید یک تهدید جدی به حساب می‌امد.
سایه اعتصاب کامیون‌داران بر نرخ سیمان
اگرچه معاون حمل و نقل سازمان راهداری ، اعتراض و اعتصاب کامیون‌داران را تکذیب کرد اما تاکید دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان بر نبود مدیریت در توزیع محصولات به عنوان یکی از دلایل گرانی سیمان دوباره به این شایعه قوت داد که اعتصاب در حمل و نقل جاده ای در مقطعی تعادل بازار را با مشکل مواجه کرده. به عبارت دیگر قطعی و کمبود برق از یکسو و برهم خوردن تعادل در توزیع از سوی دیگه منجر به عدم تولید سیمان به میزان کافی و در نهایت التهاب در بازار و افزایش نرخ سیمان در بازار آزاد شد.
افزایش نرخ یک شبه مشکوک است
گرونی افسارگسیخته سیمان واکنش بسیاری از مسئولین رو به همراه داشت، برای مثال نماینده اراک ضمن اعتراض به قیمت ۷۰ هزار تومانی هر کیسه سیمان، خواستار ورود دولت و دستگاه قضایی به این موضوع شد و گفت :آیا ظرفیت کارخانه‌های سیمان یا فولاد برای ذخیره سازی تولیدات خود فاقد هرگونه انبار بوده اند که یک شبه قیمت آنها به این میزان افزایش می یابد؟
افزایش قیمت مسکن در پی نرخ سیمان
تاثیر این خبر نه تنها با افزایش نرخ سیمان در بازار آزاد بلکه با تقاضای بالا در بورس کالا و افزایش قیمت در این بورس هم همراه بود تا جاییکه ۲۶ تیرماه معاملات سیمان در بورس کالا به دلیل رقابت قیمت کاذب توسط کمیته نظارت ابطال شد. در بازارهای موازی هم این موضوع تاثیرگذار بود و طبق آمار بانک مرکزی نرخ مسکن در ماه گذشته رشدی ۳ درصدی را تجربه کرد. مهدی هدایت، مدیرعامل شرکت عمران پردیس هم در انتقادی به وضعیت موجود گفت: سیمان گران بر قیمت تمام شده واحدهای مسکن مهر و طرح اقدام ملی در پردیس تاثیر می‌گذارد و اتمام این پروژه‌ها را با مشکل مواجه خواهد کرد.
عرضه منصفانه را به بورس بسپارید
در این بین بورس کالا هم دست به کار شد و سلطانی‌نژاد، در نامه ای به کشاورز معاون وزارت صمت اعلام ممنوعیت فروش خارج از بورس جهت کشف قیمت منصفانه و عرضه سلف سیمان (با موعد تحویل بیش از یک ماه) جهت اطمینان بخشی به پیمانکاران پروژه‌ها و خریداران در تامین نیاز آتی را به عنوان پیشنهادی برای کنترل وضعیت موجود اعلام کرد.
میلگردی ها هم دنباله رو سیمان شدند
طبق شایعات هر تن سیمان یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان و هر کیسه ۵۰ کیلویی بین ۷۰ تا ۱۰۰ هزار تومان معامله میشود. اگرچه این خبر سیمانی های بورس را سبزپوش کرد اما در نگاهی کلان تر انبوه سازان مسکن را با چالش تهیه مواد اولیه روبه رو کرده است. همزمان با گرانی سیمان، قیمت میلگرد نیز با افزایش محسوسی روبه‌رو بوده به‌طوری‌که قیمت هر کیلوگرم از این مصالح ساختمانی با افزایش ۴۵ درصدی از ۱۴ هزار تومان به ۲۰ هزار تومان رسیده، این درحالی است که قیمت هرکیلوگرم این محصول تا اواخر سال ۹۸ تنها ۴۲۰۰ تومان بود.
برق به سیمان برگشت
همه این دردسرها از کمبود و قطعی برقی آغاز شد که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان به دلیل استخراج رمزارز در ایران اتفاق افتاده، هرچند امروز وزارت صمت و نیرو از دستور قطعی کامل برق این کارخانه ها برگشت و در دستورالعملی به کارخانه‌های تولید سیمان از ساعت ۲۴ تا ۸ صبح اجازه داده شده که با ۱۰۰ درصد توان و در طول روز با ۳۰ درصد توان به فعالیت خودشون ادامه بدن اما به گفته دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان طبق قانون دولت ها متعهد و موظف به ارائه برق به کارخانه ها هستند و اکنون دولت باید خسارت ضرر و زیان کارخانه های سیمان را بدهد با این حال باید ببینیم اقدامات دولت میتواند بار دیگر ارامش را به بازار سیمان برگرداند یا نه ؟
نظر شما