به گزارش بیدار بورس، در هفتصد و نود و هفتمین جلسه هیئت مدیره سازمان در تاریخ ۲۸ اردیبهشت ماه سال جاری، موضوع راه‌اندازی نوع جدیدی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری تحت عنوان «صندوق سرمایه‌گذاری مختلط با تضمین اصل مبلغ سرمایه‌گذاری» مطرح و مورد موافقت قرار گرفت.

به‌تازگی نیز مدیریت نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار با انتشار اطلاعیه‌ای به تمامی نهادهای مالی، اساسنامه و امیدنامه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط با تضمین اصل مبلغ سرمایه‌گذاری را ابلاغ کرد.

سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه همواره با ریسک‌های خاص همراه بوده و از این‌روی لازم است سرمایه‌گذاران سرمایه مازاد خود را وارد این بازار کنند. اما با توجه به اینکه تضمین اصل سرمایه همواره دغدغه سرمایه‌گذاران بوده و ورود سرمایه‌گذاران جدید به بازار سرمایه غالبا در اتمام روندهای صعودی و پس از رشدهای تصاعدی شدت گرفته و تغییر روند بازار موجب زیان تعداد قابل توجهی از سرمایه‌گذاران از اصل سرمایه شده است، سازمان بورس و اوراق بهادار در راستای ایجاد اطمینان خاطر برای سرمایه‌گذارانی که تمایل دارند به صورت غیرمستقیم از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری وارد بازار سرمایه شوند، اقدام به صدور موافقت اصولی برای ۲ صندوق سرمایه‌گذاری مختلط با تضمین اصل مبلغ سرمایه‌گذاری در ۲ قالب تضمین اصل مبلغ سرمایه‌گذاری توسط رکن ضامن و تضمین اصل مبلغ سرمایه‌گذاری توسط دارندگان واحدهای سرمایه گذاری ممتاز کرده است.

بر همین اساس، در قالب مشخص شده تضمین اصل مبلغ سرمایه‌گذاری توسط رکن ضامن، شخص ثالثی خارج از ساختار سرمایه‌گذاران صندوق، اصل مبلغ سرمایه‌گذاری را در قبال دریافت کارمزد ضمانت می‌کند.

در قالب تضمین اصل مبلغ سرمایه‌گذاری که شامل دو نوع واحد سرمایه‌گذاری عادی و ممتاز (دارای ۲ نوع «نوع اول: تحت مالکیت مدیریت صندوق» و «نوع دوم: دارای قابلیت خریداری توسط اشخاص»)، اصل مبلغ سرمایه‌گذاری واحدهای عادی توسط دارندگان واحدهای سرمایه گذاری ممتاز که مشابه آن را در صندوق‌های اهرمی نیز مشاهده می‌شود، تضمین شده و به صورت پلکانی در سود ایجاد شده صندوق سهم بیشتری را دریافت خواهند کرد.

بنابراین، می‌توان گفت واحدهای ممتاز، واحدهایی با سود متغیر و واحدهای عادی، دارای ویژگی تضمین‌ اصل سرمایه هستند. واحدهای ممتاز مختص به سرمایه‌گذارانی است که انتظار کسب سود و ریسک‌پذیری بالاتری داشته و واحدهای عادی مناسب اشخاص دارای انتظارات بازدهی و ریسک پذیری پایین‌تر است. در نتیجه، افراد بیشتری از آحاد جامعه، به سوی این نوع صندوق‌ها هدایت می‌شوند.

شایان ذکر است، سرمایه‌گذاران این صندوق‌ها باید دید بلندمدت داشته باشند و محدودیت‌ زمانی به پیشنهاد مدیر صندوق برای ابطال واحدهای این صندوق‌ها در نظر گرفته می‌شود.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری ضمانت، شامل دو نوع واحد سرمایه‌گذاری عادی و ممتاز (دارای ۲ نوع «نوع اول: تحت مالکیت مدیریت صندوق» و «نوع دوم: دارای قابلیت خریداری توسط اشخاص») می‌شود. واحدهای ممتاز، واحدهایی با سود متغیر و واحدهای عادی، دارای ویژگی تضمین‌ اصل سرمایه هستند.

این واحدها، ویژه سرمایه‌گذارانی است که انتظار کسب سود و ریسک‌پذیری بالاتری داشته و واحدهای عادی مناسب اشخاص دارای انتظارات بازدهی و ریسک پذیری پایین‌تر است. در نتیجه، افراد بیشتری از آحاد جامعه، به سوی این نوع صندوق‌ها هدایت می‌شوند.

واحدهای عادی صندوق‌های اهرمی شامل کف و سقف در سود و زیان می‌شود. به این معنی که حتی اگر بازدهی صندوق ضمانت اصل سرمایه منفی باشد، سرمایه‌گذارانی که واحدهای بدون ریسک عادی را خریداری کرده‌اند، حداقل سرمایه آن‌ها تضمین شده است. از سوی دیگر، اگر بازدهی صندوق سرمایه‌گذاری ضمانت اصل سرمایه بالاتر از حداقل سود تعیین شده در سال جاری باشد به‌صورت تصاعدی سود حاصل شده با نسبت تعیین شده میان سرمایه‌گذاران دارای واحد ممتاز و سرمایه‌گذاران دارای واحد عادی تقسیم خواهد شد.

مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری ضمانت اصل سرمایه

* دارا بودن همزمان تضمین اصل سرمایه، ثبات صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت و جذابیت و ریسک صندوق‌های سهامی

* کاهش ریسک شناخت و ارزیابی عملکرد صندوق به‌دلیل وجود امکان تغییر راهبرد سرمایه‌گذاری پر ریسک به کم ریسک یا برعکس در یک صندوق

* ایجاد امکان دریافت اعتبار از کارگزاری‌ها به صورت غیرمستقیم برای سرمایه گذاران خرد

* امکان استفاده از تسهیلات بانکی به منظور تجهیز منابع بالاتر به‌منظور سرمایه‌گذاری

براساس این گزارش، موضوع «صندوق سرمایه‌گذاری مختلط با تضمین اصل مبلغ سرمایه‌گذاری» در سال گذشته در کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار مطرح و به تصویب رسید. در کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار این نکته بررسی شد که آیا از نظر فقهی ارائه اطمینان برای حفظ اصل ارزش آورده سرمایه‌گذاران صحیح است؟ به بیانی دیگر، آیا از نظر فقهی می‌توان به دارندگان واحدها این اطمینان داده شود چنانچه در اثر سرمایه‌گذاری مدیر صندوق، ارزش واحدهای سرمایه‌گذاری آنها نسبت به آورده اولیه آنها کاهش یافت، این مابه‌التفاوت جبران شود.

براین اساس، کمیته فقهی چنین به جمع‎بندی رسید که در ساختار صندوق‌های سرمایه‌گذاری، مدیر صندوق در عین اینکه از طرف دارندگان واحدها اذن سرمایه‌گذاری در حوزه معینی را دارد، از آنجا که خود نیز آورده‌ای دارد، شریک آنها نیز محسوب می‌شود. در عقد شرکت، جبران کاهش ارزش دارایی شرکا در نتیجه فعالیت‌های موضوع مشارکت توسط یک یا چند شریک به نفع سایر شرکا، بلامانع است. بر اساس نظر مشهور فقها و مراجع عظام تقلید معاصر، این موضوع در عقد شرکت جایز است و کمیته فقهی نیز با استفاده از این مطلب به این جمع‌بندی رسید که در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، جبران مابه‌التفاوت کاهش ارزش واحدهای سرمایه گذاری صندوق نسبت به آورده اولیه دارندگان واحدهای سرمایه‌گذاری از نظر ملاحظات فقهی بلامانع است (مشاهده خبر).

چندی پیش نیز، معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس در گفت‌وگو با «سنا» با بیان اینکه اساسنامه این صندوق در دو ساختار مجزا در هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار نهایی شده است و به زودی ابلاغ خواهد شد، عنوان کرده بود: در این نوع صندوق‌ها، اصل مبلغ سرمایه‌گذاری توسط ضامن، رکن ضامن به سایر ارکان صندوق اضافه شده و اصل سرمایه را تضمین خواهد کرد. علیرضا ناصرپور ساختار دیگر این صندوق را تضمین اصل مبلغ سرمایه‌گذاری توسط دارندگان واحدهای ممتاز برشمرد و تصریح کرد: صندوق تضمین با الهام از مدل صندوق سرمایه‌گذاری اهرمی طراحی شده و بنابراین، از مکانیزم تضمین اصل سرمایه درون صندوق برخوردار است. به بیانی دیگر دارندگان واحدهای ممتاز صندوق، اصل سرمایه دارندگان واحدهای عادی صندوق را تضمین می‌کنند (مشاهده خبر).

ساختار «صندوق سرمایه‌گذاری مختلط با تضمین اصل مبلغ سرمایه‌گذاری»

این نوع صندوق در قالب دو ساختار «صندوق سرمایه‌گذاری با تضمین اصل مبلغ سرمایه‌گذاری توسط رکن ضامن» و «صندوق سرمایه‌گذاری با تضمین اصل مبلغ سرمایه‌گذاری توسط دارندگان واحدهای سرمایه‌گذاری ممتاز» قابل راه‌اندازی است.

همچنین، حداقل سرمایه صندوق سرمایه‌گذاری «با تضمین اصل مبلغ سرمایه‌گذای توسط دارندگان واحدهای ممتاز»، برای شروع فعالیت یک هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال است.

براساس این اطلاعیه، واحدهای سرمایه‌گذاری ممتاز صندوق‌های موضوع بند (۲) در دو نوع واحدهای ممتاز نوع اول و واحدهای ممتاز نوع دوم هستند. حداقل تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری ممتاز برای صدور مجوز فعالیت ۱۵۰ میلیون واحد خواهد بود. واحدهای ممتاز نوع اول در قبال آورده مؤسسین قابل صدور است. واحدهای ممتاز نوع دوم پس از تاسیس صندوق برای عرضه به عموم سرمایه‌گذاران قابل صدور است. واحدهای سرمایه‌گذاری عادی پس از صدور مجوز فعالیت صندوق صادر می‌شود.

سرمایه ثبت شده مدیر صندوق سرمایه‌گذاری «با تضمین اصل مبلغ سرمایه‌گذاری توسط رکن ضامن» یا شخص حقوقی که مدیر صندوق مذکور تحت کنترل وی است، باید حداقل یک هزار میلیارد ریال باشد.

همچنین، نصاب سرمایه‌گذاری «در سهام پذیرفته شده در بورس تهران یا بازار اول و دوم فرابورس ایران، سهام قابل معامله در بازار پایه فرابورس ایران، حق تقدم سهام، قرارداد اختیار معامله سهام آنها و واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های سرمایه‌گذاری پروژه و زمین و ساختمان» برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری موضوع این ابلاغیه، حداقل ۳۰ درصد و حداکثر ۷۰ درصد از کل دارایی‌های صندوق و نصاب «سرمایه‌گذاری در بهادار با درآمد ثابت، گواهی سپرده بانکی و سپرده بانکی اوراق» برای صندوق‌های مزبور حداقل ۳۰ درصد و حداکثر۷۰ درصد از کل دارایی‌های صندوق است، سایر حد نصاب‌ها، مطابق حد نصاب ترکیب دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط است.

براساس این اطلاعیه، صدور مجوز فعالیت صندوق سرمایه‎گذاری «باتضمین اصل مبلغ سرمایه‌گذاری توسط دارندگان واحدهای ممتاز» منوط به ایجاد زیرساخت نرم‌افزاری لازم به منظور محاسبه صحیح ارزش روز خالص دارایی‌های صندوق در سطح کل صندوق و نیز هر سرمایه‌گذار عادی به ازای هر صدور است.