*ماجرا چیست؟

به گزارش بیداربورس چند روز پس از کاهش سهمیه بنزین افراد از ۲۵۰ به ۱۵۰ لیتر در ماه و مقدار سوخت‌گیری در هر نوبت تا ۳۰ لیتر، شایعات افزایش قیمت بنزین واضح‌تر از همیشه به گوش میرسد. به گفته کارشناسان، مسیر افزایش قیمت بنزین، از سه نرخی کردن آن شروع می‌شود و کم‌کم نرخ‌های پایین حذف و نرخ‌های بالا پررنگ می‌شود. آیا تغییر قیمت بنزین در راه است؟

اگرچه تحلیلگران حوزه انرژی افزایش قیمت بنزین در سال آینده را بسیار محتمل می‌دانند اما دولت بیش از ۶ ماه است که  افزایش قیمت بنزین را انکار می‌کند.

*نگرانی دولت از واکنش جامعه

شاید مهم‌ترین دلیل انکار و نگرانی دولت به تجربه واکنش‌ جامعه نسبت به گرانی بنزین در آبان سال ۹۸ برمیگردد با این حال اجرایی شدن همزمان طرح‌هایی، چون «بنزین برای همه» در شهرهای جنوبی کشور به صورت آزمایشی، به شایعات دامن زده و انتقادهای بسیاری را برانگیخته است.

*طرح بنزین برای همه چیست؟

براساس این طرح که اسفندماه سال گذشته به صورت آزمایشی اجرا شد سهمیه بنزین همه خودروها حذف و بنزین به جای خودرو، به کد ملی تعلق می‌گیرد، هر کدملی بین ۱۵ تا ۲۰ لیتر ماهانه سهمیه بنزین دریافت کند.

*ذخایر بنزین رو به اتمام است

چندی پیش وزیر اقتصاد صراحتا اعلام کرد که اگر روند استفاده فعلی از بنزین در کشور ادامه پیدا کند، ممکن است کشور نیازمند واردات بنزین شود.

*تایید احتمال ۳ نرخی شدن بنزین توسط عضو کمیسیون انرژی مجلس !

فریدون عباسی: افزایش مصرف این نگرانی را ایجاد کرده که ایران واردکننده بنزین شود و ناچار باشد بخشی از نیاز خود را از محل واردات تامین کند. حالا سوال اینجاست در شرایطی که دولت کسری شدید منابع مالی دارد، منطقی است که بخواهد بنزین به قیمت ۱۵هزار تومان وارد کرده و به قیمت ۳هزار تومان در بازار عرضه کند؟ ازاین‌رو به نظر می‌رسد که دولت قصد دارد واردات بنزین توسط بخش خصوصی را آزاد کرده تا تقاضای مازاد بر سهمیه مجاز از محل بنزین وارداتی توسط بخش خصوصی پاسخ داده شود. اکنون هر لیتر بنزین در کشورهایی همچون عراق و پاکستان به حدود ۱۵هزار تومان در هر لیتر و در ترکیه به حدود ۴۰هزار تومان رسیده است.

*بنزین ۸ هزار تومانی ؟!

قیمت هر لیتر بنزین در کشورهای حوزه خلیج فارس بین ۱۴ تا ۱۷ هزار تومان متفاوت است که تقریبا در محدوده ۵۰ سنت قرار دارد. طبق آمار گمرک، ایران در یک ماهه اول سال ۱۴۰۱، حدود ۸۶ هزار تن بنزین به ارزش ۳۲ میلیون دلار صادر کرده که این رقم به معنای هر لیتر ۲۷.۵ سنت معادل ۸ هزار تومان بوده که در واقع کم‌ترین رقم بنزین در بین کشورهای حوزه خلیج فارس است. در نتیجه، اگر دولت واقعا بخواهد قیمت بنزین را آزاد کند، باید هر لیتر به قیمت حدودی ۸ هزار تومان افزایش یابد؛ در حالیکه میانگین حداقل درآمد هر فرد زیر ۲۰۰ دلار است. در اروپا قیمت هر لیتر بنزین حدود ۱ یورو و ۳۰ سنت است؛ اما میانگین حداقل درآمد هر فرد آلمانی به عنوان مثال حدود ۱۸۰۰ تا ۲۰۰۰ یورو در ماه است.

*بنزین ۲۸ هزار تومانی در خلیج‌فارس

درحال حاضر مشخص نیست که قیمت فوب خلیج‌فارس محاسبه می‌شود یا قیمت بنزین صادراتی ایران‌. اما بررسی قیمت بنزین با عدد اکتان ۹۲ در معاملات خلیج فارس نشان می‌دهد هر بشکه بنزین که معادل حدود ۱۵۹ لیتر و درواقع هر لیتر بنزین در خلیج‌فارس در سال جاری حدود یک دلار بوده که با میانگین قیمت ۲۸ هزار تومان برای هر دلار به قیمت صرافی‌های بانک مرکزی، هر لیتر بنزین در خلیج‌فارس۲۸,۰۰۰تومان قیمت می‌خورد. باتوجه به قیمت ۱۵۰۰ تومانی، برای بنزین سهمیه‌ای و ۳۰۰۰تومانی بنزین آزاد، به ترتیب هر لیتر بنزین سهمیه‌ای و آزاد، ۲۷,۵۰۰ و ۲۵,۰۰۰تومان یارانه دریافت می‌کنند تا به قیمت‌های امروز به دست مصرف‌کننده ایرانی برسد

*دولت چقدر یارانه برای بنزین میدهد؟

روزانه یک هزار و ۶۵۰ میلیارد تومان یارانه به بنزین سهمیه‌ای و یک هزارمیلیارد تومان یارانه به بنزین آزاد تعلق می‌گیرد که نشان میدهد دولت هرروز بیش از ۲ هزار و ۶۵۰ میلیارد تومان یارانه به بنزین می‌دهد. از طرفی، ایرانی‌ها به طور میانگین در سال جاری روزانه حدود ۱۰۰ میلیون لیتر بنزین مصرف کرده‌اند (۶۰ میلیون لیتر بنزین سهمیه‌ای و ۴۰ میلیون لیتر نیز بنزین آزاد ).باتوجه به پرداخت یارانه بنزین در هر دو مورد، روزانه یک هزار و ۶۵۰ میلیارد تومان یارانه به بنزین سهمیه‌ای و یک هزارمیلیارد تومان یارانه به بنزین آزاد تعلق می‌گیرد که نشان می دهد دولت هر روز بیش از ۲ هزار و ۶۵۰ میلیارد تومان یارانه به بنزین می‌دهد.

" طبق این آمار، یارانه پرداخت‌شده به بنزین در ماه ۷۹.۵ هزار میلیارد تومان و در سال ۹۵۴ هزار میلیارد تومان خواهد بود. این درحالیست که بودجه عمومی دولت بر اساس قانون بودجه سال جاری ۱۵۰۰ هزار میلیارد تومان است. بنابراین یارانه پرداختی به بنزین در صورت ثابت‌ بودن، قیمت بنزین و قیمت دلار، معادل ۶۳ درصد بودجه عمومی دولت در یک سال است. بنابراین منطقی است که در سال آینده به دنبال حل این چالش از طریق افزایش قیمت بنزین باشد. "

*بنزین در سال جاری گران می‌شود؟

فریدون عباسی عضو کمیسیون انرژی مجلس گفت: افزایش قیمت بنزین موجب تغییر درآمدهای دولت می‌شود. از آنجایی که هرگونه تغییر در ردیف درآمدهای دولت باید در لایحه بودجه دیده شود، امکان افزایش قیمت بنزین برای دولت در سال جاری وجود ندارد و حداقل تا سال آینده و ارائه لایحه جدید بودجه‌ای قیمت بنزینی که دولت عرضه می‌کند، گران نمی‌شود.

خبرنگار: گلاره کحالی