به گزارش بیداربورس، رضا عیوض‌لو، معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس در جلسه «حل مناقشات بازارگردان‌ها و الگوریتم» که با حضور برخی از بازارگردانان و فعالان بازار تشکیل شده بود گفت: انتقادات و پیشنهاداتی که درباره شکل اجرایی معاملات الگوریتمی از سوی فعالان بازار مطرح شد، جمع آوری و بررسی لازم برای اجرای آن انجام خواهد شد.

وی با بیان اینکه در راستای نظام‌مند کردن معاملات الگوریتمی اقدامات اساسی صورت خواهد گرفت، عنوان کرد: اظهارنظرهای فعالان پس از جمع بندی، بررسی و اقدام کارشناسی و تصمیمات مدیریتی لازم اتخاذ خواهد شد.

معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس تاکید کرد: در صورتی که معاملات الگوریتمی به عنوان یک ابزار خوب به نفع بازار باشد، با مطالعات روز دنیا و منطبق با استانداردهای دنیا در بازار سرمایه توسعه می‌یابد.

گفتنی است در این جلسه فعالان بازار و بازارگردانان انتقادات و پیشنهادات خود، از جمله فراهم آوردن امکان ارزشیابی معاملات، در دسترس بودن برای همگان و استفاده از نخبگان برای توسعه این ابزار را مطرح کردند.

معاملات الگوریتمی مشکل بازار سرمایه نیست

امیر موسوی، کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه باید بازارگردانی و معاملات الگوریتمی را تفکیک کرد، گفت: دستورالعمل بازارگردانی مشکلاتی دارد که باید مرتفع شود و برای رفع آن امکان مذاکرات وجود دارد. همچنین باید گفت مشکلات بازارگردانی ارتباطی با الگوریتم ندارد.

وی افزود: الگوریتم تحت نظارت سازمان بورس است و هر OMS برای معاملات الگوریتمی نشانه می‌زند، هر کارگزاری هم برای استفاده از API به سازمان بورس نامه می‌زند. معاملات الگوریتمی زیر ۰.۷ درصد است یعنی نیم درصد کل معاملات بازار سهام؛ الگوریتم اجرای معاملات است، یعنی خود الگوریتم تصمیم به خرید و فروش سهمی را نمی‌گیرد. از سوی دیگر معاملات الگوریتمی به دلیل حجم پایین و اجرامحوری تأثیری بر بازار سرمایه ندارند.

این کارشناس عنوان کرد: در بورس های دنیا بالای ۶۰ تا ۷۰ درصد معاملات ماشینی است و در حوزه بازارگردانی کل معاملات الگوریتمی است و این در حالی است که ابزار و تکنولوژی در بازارهای نوظهوری چون کشور ایران به دلیل کم عمقی و کم حجم بودن همانند دیگر بازارهای دنیا نیست چراکه بزرگترین مشکل بازارهای نوظهور نقدشوندگی است.

وی عنوان کرد: تاکنون ۳ کارگزاری مجوز در اختیار قرار دادن الگوریتم به تمامی فعالان را دریافت کرده‌اند.

معاملات الگوریتمی یک الزام است

حاجی اصغری دیگر فعال بازار سرمایه با بیان اینکه دامنه نوسان و مظنه می‌تواند منعطف بوده و نظر بازارگردان روی آن اعمال شود، گفت: در صورت منعطف بودن دامنه نوسان و مظنه، بسیاری از نیازهای مربوط به بازار برطرف می‌شود.

وی با تاکید به اینکه معاملات الگوریتمی یک الزام است و باید اجرایی شود، اظهار کرد: با توجه به اینکه بیش از ۸۵ درصد بازار سرمایه اوراق دولتی است و بازارگردان ندارند، در صورتی که بتوان به دولت پیشنهاد داد که دامنه نوسان و مظنه را منعطف کنند، نگرانی آنها برطرف شده و نهادهای مالی مختلف می‌توانند روی آن الگوریتم و مدل بنویسند و نگرانی صندوق‌های با درآمد ثابت مبنی بر اینکه دارایی قفل شود هم برطرف شود.

حاجی اصغری معاملات الگوریتمی را به عنوان یک ابزار در دست مدیر سرمایه‌گذاری دانست تا کارها در بخش بازارگردانی و سبدگردانی به درستی انجام شود.

شبیه سازی الگوریتم‌ها یک ضرورت است

فرزان سهرابی از دیگر فعالان بازار سرمایه با تاکید به اینکه کلی گویی درباره الگوریتم‌ها درست نیست و اصل قضیه درباره معاملات الگوریتمی نباید مخفی بماند، گفت: از بورس استرالیا تا لندن هر الگوریتمی که قرار است عمومی شود قبل از آن باید شبیه سازی شود تا بتوان به این نتیجه رسید.

این فعال بازار افزود: درباره آنچه که گذشته بحثی نیست اما در حال حاضر و برای آینده نیاز است روی الگوریتم و اینکه چه تاثیری روی فرایند بازار دارد اقدامات بسیاری صورت گیرد و این مهم تنها با شبیه سازی کردن الگوریتم به نتیجه می‌رسد.

سهرابی ادامه داد: شبیه سازی کردن الگوریتم و ایجاد تغییراتی در آن به حرکت رو به جلو بازار سرمایه، روان کردن آن و همچنین ایجاد یک زیرساخت برای شرکت‌هایی که توانایی پیاده سازی الگوریتم های جدید را دارند، کمک می کند.

الگوریتم‌ها به بازار جهت می‌دهند

مهدی طباطبایی دیگر فعال بازار سرمایه با بیان اینکه الگوریتم اگر ابزار است باید در اختیار همه باشد نه یک عده خاص، گفت: اگر آخر به این نتیجه رسیدیم که الگوریتم خوب است باید برای همه باشد و اگر بد است باید کاملا خاموش شود.

وی تاکید کرد: معتقدم الگوریتم‌ها بازار را به پایین هدایت کرده و به نظر می‌رسد به بازار جهت می‌دهند.

تعادل بین بازارگردانان برقرار شود

سیدی فعال بازار سرمایه در ادامه این جلسه با اشاره به اینکه در بحث مربوط به الگوریتم جز پیشتازان بوده، عنوان کرد: برای نیروهایی که خواهان مقابله با الگوریتم هستند آزادی عمل وجود ندارد. به نظر می رسد باید به کارگزاری ها مجوزی داده شود که به عنوان کارگزار معامله گر بتوانند به عنوان نیروهای موثر در بازار سرمایه حرکت کنند.

وی تاکید کرد: یک نگاه کلان باید بر بازار حاکم باشد تا جزئیات مهم نباشد و همچنین نیروها باید در بازار بالانس شده و تعادل بین بازارگردانانی که فعالیت می کنند، برقرار شود.

الگوریتم‌ها تابع قوانین حرکت کنند

در ادامه این جلسه مهدی آقالطفی دیگر فعال بازار سرمایه به عنوان موافق معاملات الگوریتمی عنوان کرد: با انجام معاملات الگوریتمی به عنوان یک نهاد در بازار سرمایه کاملا موافق هستم اما به نظر می رسد نیاز است کنترل و نظارت دقیقی برای اینکه الگوریتم ها تابع قوانین حرکت کنند اعمال شود.

وی اظهار کرد: الگوریتم به عنوان یک ابزار جانبی باید برای انجام معاملات شناخته شود اما متاسفانه این ابزار به راحتی در دسترس نیست و بسیاری از کارگزاری‌ها به واسطه اینکه هزینه تحمیلی بر کارگزاری‌ها است تمایلی ندارند که این ابزارها را در اختیار سایرین قرار دهند.

آقا لطفی تاکید کرد: در بحث مربوط به الگوریتم، بازارگردان باید جزو یک ابزار اصلی به حساب بیاید.

الگوریتم تریدینگ در کشور نداریم

حسن کاظم زاده از فعالان بازار سرمایه با بیان اینکه بازار سرمایه پر از دستورالعمل‌های باگ‌دار است که هر کسی می‌تواند به نفع خودش استفاده کند، گفت: چیزی به نام الگوریتم تریدینگ درایران و کلاسی هم برای این موضوع وجود ندارد.

وی افزود: متاسفانه یکسری قوانین برای دوران موقت وجود دارد که تبدیل به قوانین پایدار شده و حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد بازارگردان ها در ضرر هستند.

این فعال بازار سرمایه گفت: زمانی که بازار در رکود است و برای بازاری که دو هزار میلیارد تومان ارزش معاملات دارد و اکثر فعالان در ضرر هستند، کافی است معاملات ماشینی یک خطایی انجام دهد تا کل بازار به هم بریزد.

کاظم زاده تصریح کرد: ساز و کار بسیار پر ایراد است و ۸۰ درصد اعتراضات به بازارگردان‌ها است.

وی پیشنهاد داد: اگر خواهان ایجاد ساز وکاری هستید باید بازارگردانان تعیین تکلیف شوند و دستورالعمل بازارگردانی تغییر یابد و همچنین سهام داخل کدهای بازارگردان هم تعیین تکلیف شود.

اگر الگوریتم ابزار است باید دست همه داد

احمد جانجان دیگر فعال بازار با بیان اینکه الگوریتم‌ها اصلا هوشمند نیستند، گفت: اگر قرار است معاملات الگوریتمی ارتقا یابد، باید آن را ارزشیابی کرد و سپس تعیین تکلیف شده و در اختیار همه قرار گیرد.

جانجان ادامه داد: اگر الگوریتم ابزار است باید دست همه داد، و همچنین تعدادی نخبه که کدنویس این کار باشند، ساز و کارهای درستی برای آن طراحی کنند.