به گزارش بیدار بورس، روز گذشته در مراسم رونمایی از سپرده گواهی نفت خام و میعانات گازی با حضور وزیران اقتصاد و  نفت و روسای شرکت ملی نفت، سازمان بورس و بورس انرژی برگذار شد که امروز ۲۲ اسفند ماه برای اولین بار گواهی سپرده نفت خام و میعانات گازی در بورس انرژی مورد معامله قرار گرفت؛ در معاملات امروز تعداد ۴۰ هزار گواهی سپرده نفت خام با قیمت ۷۰ دلار و ۴۳ هزار گواهی سپرده میعانات گازی با قیمت ۶۸ دلار  مورد معامله قرار گرفت که در مجموع ۸۳ گواهی سپرده در اولین روز معاملات، معامله شد که می‌توان گفت برای اولین روز عرضه مورد قبول بوده است. این گواهی سپرده فعلا از سوی بورس انرژی هر هفته در روزهای دوشنبه، سه‌شنبه و چهارشنبه از ساعت ۱۰:۳۰ تا ۱۴ مورد در تابلوی بورس مورد معامله قرار خواهد گرفت.

**گواهی سپرده نفت خام چیست؟

گواهی سپرده نفت خام یک ابزار استاندارد برای معاملات حامل‌های انرژی است که این گواهی نوعی اوراق بهادار بوده که نشانگر مالکیت بر مقدار معینی از نفت خام موجود در مخازن شرکت ملی نفت است.

نکته: این گواهی یک طبقه جدید دارایی برای مشارکت اشخاص حقیقی و حقوقی در معاملات حامل‌های انرژی در بستر شفاف بورس است.

** حقوقی‌ها تنها خریدار گواهی سپرده نفت خام و میعانات گازی؟

در مرحله اول و به دلیل ریسک‌های بازار نفت،  افراد حقیقی نمی‌توانند گواهی سپرده نفت خام بخرند و فقط فعالان اقتصادی حقوقی (شرکت‌ها، نهادها، و ...) دارای کد بورسی می‌توانند اقدام به معامله این گواهی در بورس انرژی کنند.

اما در مرحله دوم این طرح،  صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبدگردان‌ها می‌توانند اقدام به معامله گواهی سپرده نفت خام و میعانات گازی کنند؛ بنابراین مردم نیز به صورت غیرمستقیم می‌توانند در این طرح مشارکت کنند؛ اما زمان اجرای مرحله دوم طرح از هم‌اکنون مشخص نیست.

** هر گواهی سپرده معادل چه مقدار نفت خام است؟

هر گواهی معادل یک بشکه نفت خام یا میعانات گازی است و دارنده‌ی آن می‌تواند در صورت رسیدن تعداد گواهی‌ها به یک نصاب مشخص، آن را به شرکت ملی نفت ایران تحویل دهند و  نفت خام و میعانات گازی را (به صورت فیزیکی) مشروط به رسیدن به حجم قابل تحویل در انبار شرکت ملی نفت دریافت کند یا آنکه این گواهی را به دیگران بفروشند.

** سهم گواهی سپرده نفت خام از نفت و گاز تولیدی کشور

۳۶ میلیون بشکه نفت خام و ۳۶ میلیون بشکه میعانات گازی؛ یعنی کمتر از ۵ درصد از تولید نفت و میعانات گازی کشور در طول یکسال.

**پشتوانه گواهی‌نامه سپرده نفت خام چیست؟

پشتوانه این گواهی‌نامه‌ها قبوض انبار استانداردی است که توسط انبارهای مورد تایید بورس صادر می‌شود.

** متقاضیان چه زمان میتوانند محصول خود را دریافت کنند؟

طبق شرایط اعلامی شرکت ملی نفت در اطلاعیه گشایش انبار استاندارد تحویل را دارند می‌توانند درخواست تحویل نفت خام و میعانات گازی را ارائه کنند و محموله خود را تحویل بگیرند.

** دوره معاملاتی گواهی سپرده نفت خام

دوره معاملاتی این اوراق ۳۶ ماه پس از اولین روز عرضه در بورس انرژی خواهد بود.

** مقدار خرید و تحویل گواهی سپرده

برای خرید این اوراق نیاز است تا به میزان حداقل ۱۰۰۰ برگه (معادل هزار بشکه) سفارش‌گذاری شود. همچنین حداقل مقدار تحویل از انبار ۷۰۰ هزار بشکه دریایی است.

** میزان کارمزد حاصل از نفت خام

گواهی سپرده نفت خام نیز مانند سایر گواهی‌های سپرده  کارمزد قانونی و متعارفی دارد که به تصویب هیئت‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار رسیده و دارای سقف مشخصی است.

** چگونگی تحویل نفت خام

تحویل محموله برای گواهی سپرده نفت خام از نوع FCA ,FOB و EXW  هستند.

** مزایای این گواهی سپرده
       - وثیقه و ضمانت پروژه‌ها در شبکه‌های بانکی

• دسترسی پذیری مشتریان داخلی و خارجی به صورت مستقیم و بدون واسطه، از کانال بورس به هر دو صورت ارزی و ریالی
• معافیت مالیاتی
• طبقه جدیدی از دارایی، جهت سرمایه‌گذاری

• خرید و فروش بر خط
• اولویت در تحویل نسبت به خریداران خارج از بورس

** تفاوت گواهی سپرده نفت خام با اوراق سلف

برخلاف اوراق سلف نفتی، گواهی سپرده نفت خام اوراق تامین مالی نیست.  گواهی سپرده نفت خام روشی برای فروش نفت است. یعنی در این روش فرایند تحویل کالا اتفاق می‌افتد. این در حالی است که آن دسته از ابزارهای مالی همچون سلف که از نوع اوراق بدهی هستند،  لزوما به تحویل کالا نمی‌انجامند و تماما با پرداخت حداکثر سود، منجر به تسویه نقدی شده‌اند.

اوراق سلف هم‌زمان دارای اختیار معامله هستند و دارندگان اوراق در صورت متضرر شدن بابت افت قیمت نفت می‌توانند با سود فروش از معامله خارج شوند. قابلیت راه‌اندازی بازار قراردادهای آتی نفت خام به پشتوانه گواهی سپرده نفت وجود دارد. خریداران گواهی سپرده نفت خام همه اشخاص حقوقی می‌توانند باشند. گواهی سپرده نفت خام فاقد سود ثابت تضمینی است.