محمدعلی کریمی، کارشناس ارشد تحلیل کارگزاری بانک شهر در خصوص ابطال نرخ تسعیر ارز خوراک پتروشیمی‌ها توسط مجلس و تکذیب آن از سوی دولت به بیداربورس گفت: پیش نیازی که در مورد تعیین نرخ خوراک پتروشیمی به صورت تئوریک وجود دارد این است که کسب و کار و ساختار بهای محصولات کارخانه، باید مشابه همان شرکت پتروشیمی فعال در کشورهای دیگر بوده و میانگین جهانی سودآوری شرکت‌های آن محصول پتروشیمی نیز برابر با میانگین بلندمدت سودآوری شرکت‌های داخلی باشد و مزیت‌های نسبی کشور نیز در این امر رعایت شود.

او در ادامه خاطرنشان کرد: این نسبت‌ها تاکنون به طور کلی و منسجم، محاسبه نشده و گمانه‌زنی‌های مختلفی راجب به آن ارائه شده اما چیزی که در ایران مشاهده می‌شود این است که هزینه‌های جایگزینی و استهلاک کم برآورد می‌شود و سودآوری شرکت‌ها علی الخصوص در سال‌های رشد قیمت‌های جهانی که مبنای قیمت‌گذاری محصولات است، دچار براورد بیش از واقع می‌شود.

به گفته وی استمرار نرخ‌های نجومی که در یک یا دو سال گذشته، بنابر افزایش قیمت‌های نفت و میعانات گازی شکل گرفته بود و موجب باز بودن دست دولت از جهت دریافت درآمدهای منابع ملی شده بود، در کسب و کار شرکت‌ها خلل ایجاد خواهد کرد؛ البته اکثر این شرکت‌ها، دولتی هستند و سهامدار دولتی عملا فقط می‌تواند منبع درآمد را تغییر بدهد و یا نرخ‌های خوراک را بالاتر برده و درآمد مستقیم شناسایی کند و از سویی درآمد شرکت‌های پتروشیمی را بالا برده و از محل سهامداری (و نه پخش خوراک) درآمدزایی کند.

به عقیده کریمی حالت دوم ذکر شده برای بازار سرمایه بهتر است و سهامداران عمومی کشور را نیز خوشحال تر خواهد کرد اما حالت اول برای دولت راحت‌تر است.

**واکنش بورس به اخبار پیرامون نرخ خوراک پتروشیمی‌ها

این کارشناس بازارسرمایه با بیان اینکه درهمکنش این دو حالت ذکر شده، اتفاقی است که با اقتصاد ایران گره خورده و بحث سال جاری نیست، بلکه تا افق های بلند مدت این جدال وجود خواهد داشت و بازار سرمایه هم این موضوع را می داند، بنابراین واکنش‌های بسیار سریعی به اخبار نشان نمی‌دهد و به عنوان مثال در روزی که اخبار مثبت بورسی مبنی بر نرخ خوراک پتروشیمی آمد، بازار کمتر از یک درصد مثبت را تجربه کرد و هنگامی که اخبار منفی وجود داشت، ۱.۵ درصد نزول را شاهد بودیم.

کارشناس ارشد تحلیل کارگزاری بانک شهر اضافه کرد: البته این اعداد، تمام و کمال بر مبنای اخبار نرخ خوراک نبودند و به طور خلاصه می‌توان گفت که بازار سرمایه به این اخبار عادت کرده است و تا زمانی که صورت‌های مالی مبتنی بر اعداد دقیق منتشر نشود، بازار واکنش شدیدی نشان نخواهد داد.

**کاهش ارزش معاملات نشان‌دهنده چیست؟

کریمی با بیان اینکه با مطالعه معاملات خرد می‌توان به دو نکته پی برد، تشریح کرد: اولین نکته این است که ارزش معاملات یک سطح از فروردین و اردیبهشت ماه پایین تر آمده و این مهم به معنای کاهش هیجان بورس در این ماه است و به عبارتی ارزش معاملات تقریبا با تعدیل نسبت به ارزش کلی بازاربه سطوح زمستان رسیده، بنابراین بازار تقریبا حالت خنثی خود را ادامه می‌دهد.

**پول صرفا به‌دنبال بازده مثبت است

او در تشریح نکته دوم خاطرنشان کرد: در روزهایی که بازار بورس رشد قابل ملاحظه‌ای نمی‌کند، شاهد خروج پول حقیقی‌ها از بازار هستیم که در حالت طبیعی در روزهای بدون افت بورس، خروج پولی نباید وجود داشته باشد، اما مشاهده می‌شود که تقریبا ۱۰ درصد حجم معاملات شامل پول‌هایی است که از بازار خارج می شوند و این به این معناست که در شرایط اقتصادی فعلی کشور، پول صرفا به دنبال بازده مثبت است و به محض این که در یک بازار ثبات را دید، به جای دیگری برای گرفتن بازده می‌اندیشد.

**تورم چه تاثیری بر عملکرد شرکت‌های بورسی دارد؟

وی با اشاره به این موضوع که بازار سرمایه آزادانه‌تر از شاخص قیمت مصرف کننده حرکت می‌کند، عنوان کرد: اگر از منظر تورم نگاه کنیم، شرکت‌های مختلفی در بازار وجود دارند که اثرپذیری رشدی بیشتر از تورم دارند و شرکت‌هایی نیز هستند که از تورم، بیش از سایر شرکت‌ها اثر منفی می‌گیرند، همچنین شرکت‌های بورسی عمدتا در صنایع خود، بالادست محسوب می‌شوند و نظارت بیشتری در قیمت گذاری دارند.

این کارشناس بازارسرمایه ادامه داد: تورم از منظر هزینه‌ها نیز روی شرکت‌ها اثر گذار است و علی‌الخصوص شرکت‌های دارای حاشیه‌های پایین، از منظر تامین سرمایه در گردش، محاسبات بهای تمام شده و برنامه ریزی کسب و کار دچار مشکل می‌شوند که همه این موارد جزو مسائلی است که می‌تواند ارتباط یک به یک تورم و بازار سرمایه را از بین ببرد.

به عقیده کریمی در نگاه بلندمدتی، با مقایسه بازدهی بازارسرمایه و تورم عمومی کشور، می‌توان دریافت که این رقم برای بازار سرمایه بیشتر بوده و  بورس در بلندمدت، تورم را شکست داده است.

به گفته او همچنین تغییر دیگری که در اقتصاد سرمایه‌گذاری کشور ایجاد شده، بازار جدید اجناس است که خیلی از سرمایه‌گذاران، جذابیت سرمایه‌گذاری را در بازار اجناس و کالاهای بادوام یا کالاهای در گردش بازرگانی و دلالی می بینند که این بازار نیز باید در کنار دلار و طلا تحلیل شود.

کارشناس ارشد تحلیل کارگزاری بانک شهر ادامه داد: در این بازار، کماکان جذابیت‌هایی برای سرمایه گذاران وجود دارد، بورس نیز در یک هفته در اردیبهشت ماه، مجددا عدم اعتماد شدیدی به سرمایه گذاران وارد کرد که اندکی خاطره تابستان ۹۹ را زنده کرد. در اقتصادی که تمامی قیمت‌ها صعودی هستند، یک زیان ۵ درصدی اثر روانی بسیاری دارد، حتی اگر قبل از آن صعود ۶۵ درصدی در دو ماه اتفاق افتاده باشد.

خبرنگار: نازنین درویشی