به گزارش بیداربورس اگرچه صدای مسئولان برای سخن گفتن از وعده‌های حفظ منفعت ملی همیشه رساست اما در واقعیت دست ایران هر روز از میادین مشترک با همسایگان کوتاه‌تر می‌شود. تاجاییکه برخی کارشناسان نسبت به تخلیه کامل منابع این میادین هشدار داده‌اند. این روزها اسم میدان گازی آرش برای بسیاری از افراد نام آشنایی شده است. میدانی که در سال ۱۳۴۶ با مشارکت یک شرکت نفتی ژاپنی توسط ایران کشف شد و حالا به گفته هدایت‌الله خادمی رییس هیأت مدیره انجمن شرکت‌های حفاری نفت و گاز ایران، عربستان به میدان آرش ورود کرده و ما هم ساکت نشسته‌ایم، به طوری که به نظر میرسد میادین مشترک را به همسایگان واگذار کرده‌ایم.
**آرش کجاست؟
ذخیره درجای گاز میدان آرش ۲۰ تریلیون فوت مکعب و ذخیره نفت درجای این میدان نیز نزدیک به ۳۱۰ میلیون بشکه برآورد می‌شود که ۴۰ درصد آن در ساختارهای زمین‌شناسی و آب و خاک ایران قرار گرفته است.این میدان در جنوب غربی جزیره خارک و در جنوب میدان نفتی فراساحلی ابوذر (اردشیر سابق) و در آب‌های مرزی بین ایران و منطقه سابقاً بی طرف میان کویت و عربستان قرار دارد.
**کار به شکایت رسید
در تیر ماه ۱۳۷۹ بیژن زنگنه، وزیر نفت وقت ایران، گفت که میدان آرش در مالکیت ایران است، ولی مقام‌های کویتی قائل به مشترک بودن این حوزه بین ایران و کویت‌اند. چندی بعد درحالیکه عملیات ساخت جکت آرش به اتمام نزدیک بود، سناریو تفاهم‌نامه مرزی ایران و کویت مطرح شد و پس از سفر امیر کویت، ناگهان کلیه فعالیت‌های این میدان تعلیق شد و در سکوت خبری جکت (پایه) ساخته شده برای این میدان نیز تغییر کاربری داده و برای نصب در یک میدان دیگر آماده شد. بالاخره، اما کویت و عربستان ۵ مرداد ماه سال ۱۳۹۵ با تسلیم یک شکایت نامه علیه ایران به سازمان ملل، تهران را به نقض حریم دریایی خود متهم کردند
**کویت مرز را جابه‌جا کرد
طی ۱۰ سال گذشته کشور کویت با مستمسک قرار دادن نتایج لرزه نگاری انجام شده توسط شرکت شل برای این کشور، به تعریف خط مرزی جدید اقدام کرد که بر اساس این مرز، کل ساختمان میدان آرش در بخش غربی میدان قرار دارد، اما این مرز هیچگاه مورد پذیرش کشورمان قرار نگرفته است.
**توافقی که تیر خلاص بود
پس از توافق ۵ فرودین سال ۱۴۰۱ بین عربستان و کویت، بلافاصله ایران به آن واکنش نشان داد. سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران، گفت: توافق جدید توسعه میدان مشترک گازی آرش/الدُره، «غیرقانونی» است.خطیب‌زاده همچنین بر محفوظ بودن حق ایران برای بهره‌برداری از میدان آرش تاکید کرد. البته این تاکیدها چندان کاری از پیش نبرد و به نظر میرسد ریش و قیچی دست آن طرفی‌هاست.
**نقشه آرامکو برای آرش
آرامکو عربستان و توتال انرژی فرانسه روز شنبه ۳ تیرماه قراردادهایی را برای آغاز ساخت یک تاسیسات پتروشیمی ۱۱ میلیارد دلاری امضا کردند. ترکیب این خبر با گفته یک مقام نفتی کشور درخصوص تخلیه میادین مشترک ازجمله میدان «آرش» دارای اهمیت بیشتر خواهد شد. درواقع مجتمع پالایشگاه «ساتورپ» عربستان سعودی را قادر می‌سازد تا گازهای تولیدی داخلی و نفتا و همچنین اتان و بنزین طبیعی عرضه‌شده توسط آرامکو را به مواد شیمیایی باکیفیت بالا تبدیل کند.به گفته آرامکو، این مجتمع ظرفیت تولید ۱.۶۵ میلیون تن در سال اتیلن و سایر گازهای صنعتی را خواهد داشت. به بیان دیگر تمرکز اصلی این سرمایه‌گذاری بر فناوری‌های با زیرساخت گازی است و این در حالی رخ می‌دهد که اصلی‌ترین میادین گازی عربستان با ایران و کویت مشترک هستند. شاید تاریخ در خصوص
**خطر تخلیه میادین آرش و فرزاد A و B
البته کار به میدان آرش ختم نمیشود و پای میادین فرزاد A و B نیز به میان آمده به صورتی که خادمی میگوید: اگر ما امسال برداشت از میادین آرش و فرزاد A و B را شروع نکنیم دیگر قابل برداشت نیستند، چون از نظر اقتصادی فایده‌ای ندارد چراکه عربستان و کشورهای همسایه در حال تخلیه کردن گاز این میدان هستند. اکنون اگر هم ما مشارکت کنیم بازهم نمی‌توانیم منویات توسعه‌ای و برداشت را در این میادین جامه عمل بپوشانیم. در میدان فرزاد B و A برخی مطالعات توسط شرکت هندی انجام شده بود،ولی فعلا کاری نکرده‌ایم، در میادین مشترک تنها می‌توانیم ادعا کنیم زمان اصلاحات پروژه اجرا شده و بعد از آن اتفاق خاصی نیفتاده و بعد از آن برنامه خاصی نداشته‌ایم.
**سرمایه‌گذاری نداریم
در واقع مساله اختلافات بر میدان گازی آرش تنها بخشی از ماجرای حذف ایران از این میدان گازی است که ۴۰ در صد آن در آب‌های ایران قرار دارد. مساله دیگر را باید بحران سرمایه گذاری در حوزه نفت و گاز در ایران دانست، بحرانی که نتیجه آن از دست رفتن امکان سرمایه گذاری در پارس جنوبی و حالا تخلیه میدان گازی آرش توسط عربستان است.
خبرنگار: گلاره کحالی
نظر شما