به گزارش بیدار بورس، تحریم‌های بین‌المللی همواره با هدف منزوی کردن کشور و ریاضت اقتصادی وضع میشوند و از این‌رو تاثیرات پیدا و پنهانی بر بدنه اقتصادی جامعه میگذارد. یکی از مهم‌ترین بازوهای تحریمی، بلوکه کردن دارایی‌ها کشور است که برای اقتصاد تبعات سنگینی به دنبال دارد. از بعد از انقلاب جمهوری اسلامی و مصادره سفارت آمریکا در ایران بسیاری از دارایی های کشور در آمریکا بلوکه شد که از جمله مهم‌ترین آنها میتوان به سهام شرکت بنز اشاره کرد. البته تحریمات گسترده در پیِ چالش بر سر برنامه هسته‌ای ایران شکل گرفت. برنامه اتمی ایران از سال ۱۳۸۵ به دنبال ارجاع پرونده این کشور از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به شورای امنیت سازمان ملل متحد، با تحریم‌های مختلفی مواجه شده‌است. این تحریم‌ها مستقیماً بر ذخایر ارزی ایران اثر می‌گذارند. در فروردین ۱۴۰۰، مایک پومپئو، وزیر خارجه وقت آمریکا، اعلام کرد که از زمان خارج شدن از برجام و در نتیجه کارزار فشار حداکثری، بیش از ۹۶درصد ذخایر ارزی ایران از بین رفته‌است. صندوق بین‌المللی پول نیز در گزارشی منتشر کرد که ذخایر ارزیِ در دسترس ایران، از ۱۲۲٫۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۸ به ۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰ رسیده‌است. با این حساب بر اساس تحقیقات کنگره آمریکا در سال ۲۰۲۰ میزان دارایی‌های بلوکه شده ایران شامل وجوه بلوک شده در حساب‌های خارجی ایران، املاک و مستغلات و اموال ناشی از فروش محصولات ایران در بازارهای جهانی به طور میانگین بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ میلیارد دلار برآورد شده است.

** پول‌های ایران در کدام کشورها بلوکه شده است

طبق آخرین اخبار موجود ۸ کشور در دنیا به ایران بدهکار هستند که نام و مبلغ هر کدام به اختصار شرح داده میشود:
 

** دریافت چای به جای بدهی

همان طور که مشخص است آمار دقیقی از میزان امول مسدود شده ایران در سایر کشورها از جمله در اروپا، ترکیه، کانادا، شرق آسیا شامل دولت‌های حوزه ا. س.ان و ... وجود ندارد، درواقع برخی از این بدهی از طریق تهاتر با محصولات دیگر رخ میدهد که البته مورد انتقاد بسیاری از کارشناسان هم قرار داد. برای مثال میتوان به واردات چای بجای پول‌های بلوکه شده ایران در سریلانکا یا واردات محصولات غیرضروری از چین اشاره کرد که بدون شک این تهاتر می‌تواند هر گونه مذاکره‌ای در خصوص آزادسازی اموال ایران را با مشکل مواجه کند.  

** اموال بلوکه شده غیر نقدی ایران

غیر از دارایی‌های نقد ایران بخش دیگری از دارایی‌ها نیز وجود دارند که گرچه جز دارایی‌های نقد محسوب نمی‌شوند، اما به دلیل ارزش بالا اهمیت بسیاری دارند؛ دارایی‌های نظیر سهام خریداری شده توسط ایران در دوران پهلوی در صنایع اروپایی و آمریکایی مانند سهام خریداری شده توسط ایران در صنایع هسته‌ای فرانسه و سهام خریداری شده توسط ایران شرکت مرسدس آلمان، سهم ایران از خط لوله انتقال نفت بندر عقبه و... نیز انواع مستغلات زمین‌ها و ابنیه و ساختمان‌های متعلق به ایران از جمله ساختمان تاریخی سفارت ایران در واشنگتن، ساختمان‌های متعلق به بنیاد علوی در آمریکا و کانادا و ... است که برآورد دقیقی از ارزش آنها در دست نیست اما بدون شک اگر دسترسی به  این اموال در حال حاضر فراهم بود میتوانست بر شرایط اقتصادی، تورم و سطح معیشتی مردم تاثیر بسزایی داشته باشد.

** ۷ میلیارد دلار معروف

یکی از مهم‌ترین تاثیراتی که تحریم ها میتواند بر اقتصاد جامعه داشته باشد، کمبود دلار است که زمینه افزایش قیمت دلار به خصوص در بازار آزاد را فراهم میکند. از این رو هرزمان که نرخ دلار در بازار آزاد افسارگسیخته میشود، دولت با خبر آزاد شدن پول‌های بلوکه شده سعی در آرام کردن بازار دارد. با این حساب تا کنون ۳ بار خبر قطعی آزاد شدن پول های بلوکه شده در کره جنوبی منتشر شده که در نهایت هم به واقعیت مبدل نشده است. تا جاییکه چندی پیش ابراهیم رئیسی در نامه ای به رئیس مجلس خبر از شکایت این کشور از کرده جنوبی به دلیل عدم واریز بلوکه شد داد.

** واریز پول به کشور سوم

خبر دیگری که در ماه‌های اخیر از آن به عنوان چراغ سبز دولت آمریکا برای بازگشت بر میز برجام یاد میشود، خبری مبنی بر آزادسازی ۲.۷ میلیارد دلاری منابع ارزی ایران در عراق است که در نهایت به نظر میرسد قرار نیست به صورت مستقیم به دست ایران برسد و زیر نظر خزانه داری آمریکا به کشور سوم یعنی عمان واریز شده و ایران تنها میتواند برای هزینه های بشردوستانه از آن برداشت داشته باشد.

** چه خبر از پول‌های بلوکه شده در ژاپن

روز گذشته وزیر خارجه به دعوت دولت ژاپن به آن کشور رفت و مطالبات ایران از ژاپن نیز در دستور کار وزیر خارجه قرار گرفت که پیش‌تر در دیدار رئیسی با نخست وزیر ژاپن هم مطرح شده و در دیدار های مقامات مختلف هم مورد توجه بوده و ژاپن هم اعلام کرده نسبت به تامین دیون خود آمادگی دارد.

** طلب ۵ همتی اخذ خواهد شد؟

سال‌هاست کشور در  تابستان درگیر کمبود برق است که به موجب این امر ما شاهد تعطیلی چند روزه کل کشور در اواسط مرداد ماه سال جاری توسط دولت بودیم اما با وجود این کمبودها ما همچنان شاهد تعطیلی برخی نیروگاه‌ها هستیم؛ اما دولت بی‌پول با کسری بودجه فراوان توان تامین بودجه برای تقویت زیرساخت ها را ندارد؛ حال سوال اینجاست که دولت چرا اقدامی جدی برای اخذ دارای‌های بلوکه شده خود از سایر کشورها نمی‌کند؟ طبق آخرین آمار کسب شده ایران چیزی حدود ۱۰۰ تا ۱۲۰ میلیارد دلار از برخی کشورها طلب وصل نشده دارد. حال با نظر کارشناسان امور دریافتیم هزینه ساخت یک نیروگاه ۱۰ هزار مگاواتی چیزی حدود ۵ میلیارد یورو است یعنی با اخذ این مبالغ از سایر کشورها ما میتوانیم بیش از ۲۰ نیروگاه در کشور افتتاح کنیم.