به گزارش بیداربورس، محسن بازارنوی درخصوص ساماندهی سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کشوری، تامین مالی بخشی از منابع مورد نیاز، بهینه سازی پورتفوی، پروژه های توسعه‌ای و برنامه ورود چهار زیرمجموعه به بازار سرمایه به گفت‌وگو با دنیای اقتصاد نشست که بدین شرح است:

چه برنامه‌هایی برای ساماندهی سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کشوری در دوران مدیریتی مد نظر دارید؟

بازارنوی: این برنامه‌ها را در سه موضوع می‌توان دسته‌بندی کرد. موضوع اول تامین مالی بخشی از منابع مورد نیاز صندوق بازنشستگی کشوری برای پرداخت به‌موقع حقوق بازنشستگان بود که بخشی از آن تفویض شد. موضوع دوم بازنگری و بهینه‌سازی پورتفوی شرکت است که با پیگیری، نظارت و کنترل شرکت‌ها و رسیدگی به بودجه‌های آنها جلو می رود.

موضوع سوم مربوط به پروژه‌های در دست اقدام است که ظرف سه تا چهار سال آینده به بهره‌برداری می‌رسند و می‌تواند سودآوری خوبی را برای مجموعه "وصندوق" داشته باشند.

در موضوع تامین مالی بخشی از منابع مورد نیاز صندوق بازنشستگی کشوری، چه اقداماتی را مدنظر دارید؟

بازارنوی: صندوق بازنشستگی کشوری در سال گذشته توانست مجوز افزایش حقوق بازنشسته‌ها را از دولت بگیرد و آن را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. با توجه به منابعی که برای این موضوع تخصیص داده شده تقاضای صندوق بازنشستگی این بود که سرمایه گذاری صندوق بازنشستگی کشوری بخشی از کسری منابع برای پرداخت به بازنشسته ها را تامین کند.

برنامه‌ریزی شد تا اندازه‌ای که به صندوق بدهی وجود داشت، پرداخت شود و مازاد بر آن قرار است با استفاده از سایر منابع مانند بازار پول و بازار سرمایه تامین و با ساز و کار خرید سهام معادل به صندوق منتقل شود. ترجیح بر این بود که سهام شرکت‌هایی مانند پتروشیمی جم، پتروشیمی امیرکبیر و … خریداری شود که در زنجیره ارزش قرار دارند.

سال جاری حجم زیادی از سرمایه‌گذاری در "وصندوق" با استفاده از بازار پول و سرمایه برنامه‌ریزی شده است. فعلا انتشار ۱.۵ هزار میلیارد تومان اوراق تبعی در دستور کار است که ۱۰۰۰ میلیارد تومان در اواخر سال گذشته و ۵۰۰ میلیارد تومان دیگر نیز طی روزهای آینده منتشر می شود. بخشی از این اوراق تبعی باید صرف سرمایه‌گذاری‌ها شود اما چون برای آن سرمایه‌گذاری‌ها پولی پرداخت نشده بطور موقت سهام پتروشیمی‌ها از صندوق بازنشستگی خریداری شده و به این واسطه این پول به صندوق منتقل می شود تا صندوق بتواند کسری‌ها را جبران کند. تأمین به موقع منابع مالی تا پایان سال با برنامه‌ ریزی مشخصی دنبال می‌شود.

در موضوع بازنگری و بهینه سازی پورتفوی چه اقداماتی را مد نظر دارید؟

بازارنوی: انتشار ۳.۵ هزار میلیارد تومان اوراق اجاره بر روی سهام پتروشیمی جم در دستور کار است که با توجه به ارزش دفتری پایین ماشین آلات و تجهیزات شرکت فوق،   قرار شد آنها را تجدید ارزیابی کرد و بر مبنای آن جلو رفت که این فرآیند شش ماه به طول خواهد انجامید.

برای حمایت از سهام شرکت‌ها نیز ۵۰۰ میلیارد تومان اوراق تبعی منتشر و به این روش بخشی از سهام وابسته از طریق بورس خریداری می شود تا از شرکت های "جم، وصندوق، جم‌پیلن، شفن، شکبیر" و سهام‌ حاضر در پرتفوی حمایت شود. این موضوع با سازمان بورس هماهنگ شده برای اینکه در این مقطع باید به سهام این شرکت‌ها کمک کرد.

همچنین بررسی و برنامه‌ریزی برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی در اجرای پروژه‌های جدید و در دست احداث در حال انجام است. تلاش می شود با احتمال رفع تحریم‌ها با سرمایه‌گذارانی که از سایر کشورها وارد ایران شوند، جهت جذب سرمایه مذاکراتی داشت.

مشخصات پروژه های توسعه‌ای را که در دست اقدام دارید، مشتمل بر چه مواردی است؟

بازارنوی: یکی از پروژه‌های در دست اقدام، پتروشیمی مسجد سلیمان است که اخیرا با دستور رییس جمهور افتتاح شد. تولیدات این پروژه، اوره و آمونیاک و ظرفیت نامی آن یک میلیون و ۷۵ هزار تن اوره و ۶۸۰ هزار تن آمونیاک است که از این میزان آمونیاک تقریبا ۶۰ هزار تن آن آزاد و بقیه برای تولید اوره استفاده می‌شود. قبلا قیمت ها پایین بود و تولیدکنندگان اوره و آمونیاک با کمتر از ظرفیت تولید می‌کردند. در حال حاضر شرایط بازار مناسب بوده و امکان تولید به میزان ۱۰۰ درصد ظرفیت فراهم است.

سرمایه‌گذاری انجام شده روی پروژه مسجد سلیمان ۴.۲ میلیارد یوان است که کل سرمایه‌گذاری معادل ۸۵۰ میلیون دلار به همراه ۱.۵ هزار میلیارد تومان ریالی بوده و از این میزان ۸۵ درصد فاینانس چین است. بیش از ۶۶ درصد سهام پتروشیمی مسجد سلیمان متعلق به "وصندوق" و حدود ۳۳ درصد آن نیز متعلق به بخش خصوصی است. این پروژه در ظرفیت کامل حدود ۳۰۰ میلیون دلار درآمد ارزی خواهد داشت. در فروش صادراتی اگر مجوزهای مربوطه اخذ شود باید تمامی ظرفیت را صادر کرد تا هم قطعات مورد نیاز را وارد و هم بدهی‌ها را پرداخت کرد. پیش بینی می‌شود این پروژه سالانه بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون دلار سوددهی عملیاتی داشته باشد.

یک پروژه پالایشگاهی به نام پترو پالایش بختیاری هم وجود که در مراحل اولیه قرار دارد. وزارت نفت یک مجوز اولیه به پتروشیمی مسجد سلیمان داده که به واسطه آن گازهای اضافی را که در منطقه سوخته می‌شود، جمع‌آوری، پالایش و احیا کرده و به محصولات الفینی تبدیل کند که این پروژه نیز با توجه به سرمایه‌گذاری بالغ بر ۳ تا ۳.۵ میلیارد دلاری هنوز در مراحل اولیه قرار دارد و باید بررسی‌های بیشتری در مجوزها، طرح توجیهی و طرح تجاری آن انجام شود.

این پروژه هنوز مراحل اولیه را طی می‌کند و اخذ مجوزهای لازم چند سالی به طول خواهد انجامید. ضمن اینکه پیمانکار چینی حاضر در پروژه مسجد سلیمان حاضر است در این پروژه بصورت ۸۵ درصد فاینانس و ۱۵ درصد آورده سهامداران فعالیت کند. در همین راستا یک یادداشت تفاهم اولیه (MOU) هم بین پتروشیمی مسجد سلیمان و پیمانکار چینی امضا شد. بخشی از زمین برای پروژه مسجد سلیمان تفکیک شد و در حال تخصیص به شرکت پترو پالایش بختیاری است. این شرکت زیرمجموعه پتروشیمی مسجد سلیمان بوده و ۳۰ درصد سهامدار غیر دارد و یکی از شروط این است که سهامدار غیر، تمامی سهام را به پتروشیمی مسجد سلیمان واگذار کند که این اتفاق در حال رخ دادن است.

برنامه آغاز عملیات اجرایی پروژه نیروگاه سیکل ترکیبی ۵۴۶ مگاواتی اندیمشک هم در دستور کار بود که اخیرا بعد از سال‌ها، مجوزهای آن از هیات امنای صندوق بازنشستگی اخذ شده و عملیات اجرایی آغاز شد. در این راستا چند جلسه برای هماهنگی با شرکت مپنا به عنوان طرف قرارداد برگزار شد و در اواخر اردیبهشت ماه، قرارداد ابلاغ و عملیات اجرایی آن اخیرا آغاز شد.

مبلغ قرارداد احداث این نیروگاه ۲۴۰ میلیون یورو بوده که نیمی از آن بصورت فاینانس از طرف شرکت مپنا پرداخت می‌شود و نیمی دیگر نیز آورده "وصندوق" است. برای احداث شبکه انتقال نیز حدود ۲۰ میلیون یورو سرمایه‌گذاری در نظر گرفته شده که یک پست ۴۰۰ کیلو ولت نیروگاهی و خط انتقال دو مداره ۴۰۰ کیلو ولت از پست نیروگاهی به پست سد کرخه باید احداث شود و پیمانکار آن را باید انتخاب کرد.

ظرفیت نامی این نیروگاه شامل دو واحد توربین گازی با ظرفیت‌های هرکدام ۱۸۳ مگاوات و یک واحد توربین بخار با ظرفیت ۱۸۰ مگاوات است. بنابرین مجموع توان نیروگاه ۵۴۶ مگا وات خواهد بود. پیش‌بینی می‌شود میزان تولید سالانه این نیروگاه بیش از ۴.۵ میلیون مگاوات ساعت باشد. اشتغال مستقیم و غیرمستقیم آن در در زمان احداث نیروگاه ۲۰۰۰ نفر و در زمان بهره برداری ۱۵۰۰ نفر است.

این نیروگاه در پنج سال نحست بهره برداری، قرارداد خرید تضمینی برق (ECA) دارد که وزارت نیرو، برق تولیدی را با نرخی به مراتب بالاتر از نرخ آزاد خریداری می‌کند. یکی از مشکلات پروژه‌های سیکل ترکیبی این است که وزارت نیرو پول برق خریداری شده را با تاخیر پرداخت می‌کند که باعث می‌شود پروژه از اقتصادی بودن خارج شود.

در این راستا دو نکته در قرارداد گنجانده‌ ش، یکی اینکه پول اگر با تاخیر واریز شود قیمت‌ها با توجه به قیمت نرخ ارز به روز می‌شود و دوم اینکه در قراداد با مپنا اعلام شده اگر وزارت نیرو پول را پرداخت نکرد، صورت وضعیت تایید شده به مپنا بابت اصل و سود بدهی ارجاع شود تا مپنا پول را از وزارت نیرو بگیرد. نرخ بازگشت سرمایه (ROI) پروژه ۳۰ درصد بوده و حاشیه سود آن به فروش در قرارداد ECA حدود ۹۰ درصد و در سایر موارد ۴۰ درصد است.

یکی از فرصت‌های این پروژه احتمال صادرات برق به عراق است. تا به امروز دولت اجازه صادات را نداده است. زیرا صادرات برق به کشورهای همسایه را انجام می‌دهد. البته اخیرا دولت مجوزی برای تولید برق از منابع تجدید پذیر را صادر کرده که صادرات در قالب وزارت نیرو انجام شود. در حال حاضر قیمت برق صادراتی به ازای هر کیلو وات حدوداً ۱۱ سنت بوده که شش برابر برابر نرخ برق ECA و بیش از ده برابر نرخ برق آزاد در داخل است.

پروژه دیگر، مرحله دوم صبا فولاد خلیج فارس است که گزارش‌های آن تهیه و برای صندوق جهت اخذ مجوزهای لازم فرستاده شد. مرحله یک با تولید نامی ۱.۵ میلیون تن بریکت بود که سال سوم تولید آن است. تولید سال گذشته ۷۰۰ هزار تن بوده و سال جاری قرار است به ۱.۲ میلیون تن برسد. این پروژه سودآوری خوبی را می‌تواند برای سهامداران داشته باشد.

مرحله دوم آن برای تولید نامی ۱.۷۶ میلیون تن بریکت برنامه ریزی شده و به ۱۵۰ میلیون یورو سرمایه گذاری نیاز دارد. ۷۵ درصد سهام شرکت صبا فولاد خلیج فارس متعلق به "وصندوق" و ۲۵ درصد متعلق به شرکت آتیه صبا ماست. همچنین با توجه به صحبت‌های اولیه‌ با فولاد مبارکه این آمادگی وجود دارد شرکت صبا فولاد خلیج فارس، پروژه تولید ۱۰ میلیون تن فولاد در سال را بصورت مشترک با فولاد مبارکه انجام دهند.

در مرحله دوم فولاد اکسین، یک پروژه احیا و یک پروژه فولادسازی وجود دارد که بخش فنی آن بررسی و انجام شده و در حال حاضر پاکت‌های مالی آن آماده بازگشایی است. پیمانکار برنده با مشارکت شرکت دانیلی ایتالیا قرار است پروژه را انجام دهند. حداکثر ظرف مدت یک یا ۱.۵ ماه آینده عملیات اجرایی آن را شروع خواهیم کرد. پروژه راهبردی است. چون اگر این اتفاق در پایین دست بیفتد با توجه به پروژه مشابه اسلب‌سازی فولاد مبارکه احتمالا در آینده در تولید ورق های API  فولاد خوزستان دچار مشکل خواهیم شد مگر اینکه زودتر این پروژه آغاز شود.

پیش‌بینی می‌شود مرحله دوم فولاد اکسین ۴۵۰ تا ۴۰۰ میلیون دلار هزینه داشته باشد. ۳۰ درصد سهام فولاد اکسین متعلق به "وصندوق"،   ۳۰ درصد به شرکت صدر تامین، ۳۹.۵ درصد گروه ملی فولاد و ۰.۵ درصد هم سهام ترجیحی است.

بررسی های اولیه در چابهار نیز در حال انجام است و تمایل سرمایه گذاری در یک پروژه تولید متانول یا پروژه‌های مشابه وجود دارد.

همچنین دو پروژه PDH/PP و ABS-RUBBER پتروشیمی جم را هم باید اضافه کرد. هزینه توسعه واحد فعلی پتروشیمی جم نزدیک به ۹۰۰ میلیون دلار است. نیمی از سهام پتروشیمی جم متعلق به صندوق بازنشستگی بوده که حدود ۲۲.۵ درصد آن سهم "وصندوق" و اداره مدیریتی آن نیز شامل پیگیری بودجه‌ها و گزارشات به عهده "وصندوق" است. ۱۶ درصد سهام آن متعلق به تاپیکو، ۱۵ درصد سهام متعلق به سازمان خصوصی بوده و بقیه نیز در اختیار سایر اشخاص حقیقی و حقوقی قرار دارد.

اخیراً مرحله اول طرح خط تولید لاستیک های تیوب‌لس در شرکت ایران یاسا تایر افتتاح و راه‌اندازی شد و هم‌زمان عملیات اجرایی مرحله دوم نیز آغاز شد و امید است طی مدت ۱۸ تا ۲۴ ماه به بهره‌برداری برسد. میزان سرمایه‌گذاری همانند مرحله یک حدود ۵۰ میلیارد تومان است. حجم تولید  این طرح توسعه ۱۶۵۰ تن انواع تایر تیوب لس در سال است در حالی که مصرف داخلی حدودا ۴۰۰۰ تن است.

مدت بازگشت سرمایه آن ۲.۵ سال بوده و افزایش فروش شرکت تقریبا ۱۰۰ میلیارد تومان در سال با حاشیه سود حدود ۲۰ درصد است. طبق برآوردها قیمت تمام شده هر تایر حدوداً ۵۰۰ هزار تومان است که به مبلغ یک میلیون تومان به فروش می‌رسد. با افتتاح مرحله دوم لاستیک‌های تیوب لس، بخش عمده بازار داخل در اختیار شرکت ایران یاسا خواهد بود.

از شرکت ایران یاسا درخواست شد بر روی صادرات به کشورهای همسایه کار کند. به علت افزایش قیمت دلار، درآمد این شرکت افزایش یافته است. شرکت در سال‌های گذشته زیان‌ده بود و توانایی پرداخت حقوق نیروها را نداشت اما سال جاری ۲۰۰ میلیارد تومان سوددهی داشت. پیش‌بینی سود سال آینده آن نزدیک ۳۰۰ میلیارد تومان بدون احتساب مرحله جدید است که با احتساب قیمت‌های برآوردی در طرح توجیهی ۲۰ میلیارد تومان به سود آن اضافه خواهد شد.

با توجه به برنامه‌ها و اقدامات آتی، چه افقی را پیش روی "وصندوق" متصور هستید؟

بازارنوی: "وصندوق" مدیریت شرکت‌های غیر بورسی مانند فولاد اکسین، صبا فولاد خلیج فارس، پتروشیمی مسجد سلیمان و نیروگاه تبریز را در اختیار دارد که ارزش افزوده خوبی دارند. این شرکت‌ها با وجود اینکه از ظرفیت خوبی برخوردار هستند اما سهام آنها هنوز در بورس پذیرفته نشده است. یکی از برنامه‌ها عرضه سهام این شرکت‌ها در بازار سرمایه است.

با ورود این شرکت‌ها به بازار سهام هم شفافیت بیشتر می‌شود و هم ارزش شرکت‌های غیربورسی که به مراتب بالاتر از ارزش دفتری آنها است، مشخص خواهد شد. قیمت سهام "وصندوق" اکنون ۴۵ درصد ارزش خالص دارایی‌ها NAV است که عدد پایینی محسوب می شود. از سهامداران تقاضا می شود این سهم را نفروشند و دید کوتاه مدت نداشته باشند. زیرا "وصندوق" دارای سهامی با پشتوانه و ظرفیت بالا است و ضرورت دارد بصورت بلندمدت به آن نگریسته شود.