به گزارش بیداربورس عرضه سهام شرکت‌های دولتی در بازار سرمایه این روزها به طور جدی در دستور کار دولت قرار گرفته و  کارشناسان در این رابطه توصیه می‌کنند که این اقدام باید در زمان مناسبی انجام شود، تا دستاوردهای بهتری را عاید نظام اقتصادی کشور کند.

*نحوه واگذاری شرکت‌های دولتی

· واگذاری به شرکت خصوصی سازی و فروش از طریق مزایده

· عرضه اولیه و پذیره نویسی در بازارسرمایه

· تاسیس صندوق‌های قابل معامله در بورس

· واگذاری سهام شرکت‌های دولتی تابعه دربورس

*صندوق‌های قابل معامله در بورس

اوایل سال ۹۹ بود که دولت برای درآمدزایی و یا حتی جبران کسری بودجه دست به ابتکاری جدید زد و صندوق‌های قابل معامله در بورس(صندوق پالایشی و دارایکم) را تاسیس کرد.

نکته: بنابرقانون بودجه ۱۴۰۰ واگذاری سهام در قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس (etf) مشروط به این است که مدیریت این صندوق‌ها بیش از سه سال، دولتی نباشد.

*سهام شرکت‌های دولتی در بورس واگذار می‌شود

اسفند سال ۹۹ نمایندگان مجلس شورای اسلامی در مصوبه‌ای اجازه واگذاری سهام شرکت‌های دولتی تابعه در بورس را به دولت دادند و به موجب آن سهام شرکت‌های تابعه در بورس یا فرابورس که در مالکیت دستگاه‌های اجرائی یا شرکت‌های تابعه آن‌ها و یا بانک‌های دولتی قرار دارند در چهارچوب روش‌های قانونی واگذار شوند.

*عرضه شرکت‌های دولتی در بورس برای خروج از نظارت؟

برخلاف مسئولان که معتقدند عرضه شرکت‌های دولتی در بورس موجب سودآوری بهتر شرکت‌ها  می‌شود کارشناسان این عمل را راهکار دولت برای فرار از خصوصی‌سازی شرکت‌ها می‌دانند و معتقدند که دولت با این واگذاری با حفظ بخشی از سهام خود در شرکت عملا هیات مدیره را همچنان در اختیار خود دارد و از طرف دیگر به دلیل اینکه شرکت مشمول واگذاری شده از نظارت های دستگاه ها هم خارج می‌شود و بعد از اینکه از طریق بورس سهام آن‌ها واگذار شد، به حیاط خلوتی برای مدیران تبدیل می‌شود تا از این طریق حقوق های نجومی دریافت کنند.

*واگذاری سهام جانشین اوراق می‌شود؟

در سال‌های اخیر شاهد ریزش بورس در نتیجه‌ی انتشار بیش از حد اوراق دولتی بودیم بنابراین برخی

کارشناسان بر این باور هستند که واگذاری سهام دولت مزیت‌هایی از جمله کمتر شدن انتشار اوراق در بازار سرمایه و درنتیجه رشد بازار دارد.

*۱۸ شرکت دولتی در بورس

ردیف	نام شرکت یا بنگاه	درصد سهام دولت
پالایشگاه‌ها
۱	لاوان	۲۰
۲	شیراز	۲۰
۳	اصفهان	۲۰
۴	تهران	۲۰
۵	بندرعباس	۲۰
۶	تبریز	۲۰
بانک‌ها
۷	تجارت	۱۷
۸	ملت	۱۷
۹	صادرات	۱۸.۳
بیمه‌ها
۱۰	البرز	۱۷.۳۴
۱۱	اتکایی امین	۱۱.۴۴
خودروسازی
۱۲	ایرانخودرو	۱۴
۱۳	سایپا	۱۷.۳۱
سایر شرکت‌ها
۱۴	هلدینگ صنایع پتروشیمی خلیج فارس	۱۹
۱۵	ملی صنایع مس ایران	۱۲
۱۶	فولاد مبارکه اصفهان	۱۷.۲
شرکت‌های گروه یک
۱۷	سرمایه‌گذاری ملی ایران	۱۳
۱۸	کشت و صنعت دامپروری پارس	۴۰

نکته: این شرکت‌های بزرگ بورسی به صورت بلوکی و در بورس اوراق بهادار تهران واگذار می‌شوند. و نحوه قیمت‌گذاری نیز براساس ارزش روز تابلوی بورس تعیین خواهد شد.

از میان شرکت‌های مذکور سه گروه پالایشی، بانکی و بیمه‌ای در سال ۹۹ در قالب صندوق های قابل معامله در بورس واگذار شد و در سال ۱۴۰۰ نیز مقرر شده بود هلدینگ صنایع پتروشیمی خلیج فارس در قالب سه بلوک یک، دو و ۱۵ درصدی در بهمن ماه عرضه شود اما رئیس سازمان خصوصی سازی در نامه‌ای به ریاست سازمان بورس، از انصراف سازمان خصوصی‌سازی برای عرضه سهام هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس خبر داد.

*بلوک ۴۰ و ۲۵ درصدی سایپا و ایران‌خودرو واگذار می‌شود

به گفته وزیر صمت بلوک‌های ۴۰ و ۲۵ درصدی سهام دولت در سایپا و ایران‌خودرو از طریق بورس واگذار می‌شود اما هنوز زمان مشخصی برای این واگذاری اعلام نشده است.

*مسیر پر چالش عرضه سهام شرکت‌های دولتی

شاید مهم‌ترین هدف عرضه سهام شرکت‌های دولتی در بورس از نظر سیاست‌گذاران کاهش تصدی‌گری دولت باشد، اما با توجه به تجربه واگذاری‌های قبل، این مسیر چالش‌هایی هم دارد. واگذاری این شرکت‌ها موضوع تازه‌ای نیست و پیش از این نیز دولت برای فروش سهام مدیریتی خود در برخی از این شرکت‌ها اعلام آمادگی کرده بود، اما از یک سو به دلیل بالا بودن ارزش فروش این سهام و از سوی دیگر عدم استقبال خریداران متعهد و دارای اهلیت برای خرید آن، واگذاری‌ها عملاً بی‌نتیجه باقی مانده است.