به گزارش بیداربورس اوراق ارزی با عاملیت بانک ملی در شعب ارزی، ابزار جدید بانک‌مرکزی بود؛ که به زبان ساده یک ابزار قانونی برای کسب سود از نوسانات قیمت ارز است. اگرچه قرار بود این ابزار با کاهش فشار خرید اسکناس، قدرت بازارساز را افزایش دهد، اما ظاهرا در این بخش موفق نشد؛ چرا که این روزها شاهد صف‌های سنگین برای خرید ارزهای مسافرتی و توافقی هستیم.

نوید قدوسی کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سوال که آیا این اوراق می‌تواند نرخ بازار آزاد را کاهشی کند، پیشتر به بیداربورس گفته بود: این ابزار بانک مرکزی یادآور و مشابه سپرده ارزی است که متاسفانه چند سال گذشته به دلیل اتفاقاتی که رخ داد کارکرد خود را از دست داده؛ بنابراین اگر این اوراق مورد استقبال قرار گیرد، به نوعی همان سپرده ارزی دوباره احیا خواهد شد و صددرصد در مدیریت بازار ارز به بانک مرکزی کمک خواهد کرد، اما اگر این اوراق مورد استقبال قرار نگیرد، نمی‌تواند در بازار ارز اثربخشی داشته باشد.

*رشد بیش از ۱۰ درصدی دلار

نمودار بالا روند قیمت دلار از زمان انتشار اوراق ارزی تا امروز را که حدودا یک ماهی می‌شود نشان می‌دهد. با توجه به این نمودار می‌توان فهمید که اوراق ارزی نتوانسته مانع افزایش قیمت دلار شود و این ارز در یک ماه گذشته بیش از ۱۰ درصد رشد داشته است.

*مردم چقدر اوراق ارزی خریدند؟

بر اساس آمار بانک‌مرکزی بعد از گذشت یک ماه از زمان انتشار این اوراق تا کنون حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار دلار اوراق ارزی توسط مردم خریداری شده است.

*اوراق ارزی اتفاق خاصی ایجاد نمی‌کند

احمد اشتیاقی، کارشناس اقتصادی در خصوص این اوراق به بیداربورس گفت: در حال حاضر صرافی‌ها ۲۰۰۰ دلار سهمیه‌ای برای مدیریت تقاضای اسکناس عرضه‌ می‌کنند از آن سو حداکثر میزان عرضه اوراق ارزی نیز ۴۰۰۰ درصد است.

به عقیده او این اوراق عملا نمی‌تواند در سطح کلان اتفاق خاصی ایجاد کند چرا که افراد پس از گرفتن اوراق در زمان سررسید آن باید برای تحویل فیزیکی دلار کارمزد بپردازند که این مهم موجب می‌شود، اقبال نسبت به این اوراق کاهش یابد.

*اوراق ارزی جوابگوی استراتژی سرمایه‌داران نیست

وی همچنین اضافه کرد: این روزها باتوجه به انتظارات تورمی که ایجاد شده افراد به نوعی دلار را با قصد سرمایه‌گذاری خریداری می‌کنند که درنتیجه شیوه بانک‌مرکزی در انتشار اوراق ارزی جوابگوی استراتژی سرمایه‌داران نیست.

اشتیاقی با بیان اینکه این مدل انتشار دلار بانک‌مرکزی را نمی‌توان اوراق ارزی نامید، خاطرنشان کرد: این اوراق گواهی سپرده ارزی به حساب می‌آید.

*راه‌حل چیست؟

این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه این اوراق نمی‌تواند توفیقی در بازار ایجاد کند، اظهار کرد: بانک مرکزی با ورود خود و انتشار اوراق واقعی مشارکت ارزی می‌تواند این مشکل را حل کد.

 او ادامه داد: اوراق مشارکت ارزی بدین شکل است که مردم ریال‌های خود را با سررسید بلند مدت(یک الی دو سال) با یک سود معقول به بانک‌مرکزی بدهند و با توجه به اینکه اکنون نرخ بهره آمریکا بالای ۴.۵ درصد است سود این این اوراق نباید کمتر از ۸ درصد باشد.

*بانک‌مرکزی تضمین کند

به عقیده وی این قبیل تصمیمات می‌تواند انتظارات تورمی مردم را کاهش بدهد اما مردم به شرطی در این طرح‌ها شرکت‌ خواهند کرد که بانک‌مرکزی تضمین کند در زمان سررسید به مردم دلار دهد و مانند سال‌های گذشته که مردم دلار خود را در قالب سپرده‌ ارزی در بانک گذاشته بودند و در آخر بانک از پرداخت اسکناس دلار امتناع کرد یا به عنوان مثال هنگامی که بانک‌مرکزی اعلام کرد پیش فروش سکه مشمول مالیات نیست اما مالیات گرفت، نشود.

*عدم استقبال از اوراق ارزی

اشتیاقی با اشاره به اینکه بعد از گذشت یک ماه از انتشار این اوراق تنها یک میلیون و ۴۰۰ هزار دلار اوراق به فروش رفته است، خاطرنشان کرد: بانگاهی به صف‌های طولانی دلار سهمیه‌ای و مسافرتی متوجه خواهیم شد که عملا از این اوراق استقبال نشده است چرا که از سویی معاملات فیزیکی دلار در سبزه میدان و فردوسی حدودا روزی ۲۰ میلیون دلار است.

به گفته این کارشناس اقتصادی با ناموفق خواندن این طرح بانک مرکزی تشریح کرد: فردی که امروز اوراق می‌خرد و سه ماه دیگر قرار است آن را با کارمزد و احتمالا مانند قیمت روز دلار دریافت کند ترجیح می‌دهد همین امروز دلار سهمیه‌ای خود را به صورت نقد بگیرد بنابراین این اورق نمی‌تواند ترمز رشد قیمت دلار باشد.

خبرنگار: نازنین درویشی