*آغاز دوباره جنگی قدیمی

به گزارش بیداربورس حوالی ظهر امروز، رسانه‌های ارمنستان اعلام کردند که نیروهای جمهوری آذربایجان شهر «خان‌کندی»، مرکز منطقه قره‌باغ را گلوله‌باران کردند. هم‌زمان وزارت دفاع جمهوری آذربایجان اعلام کرد که «عملیات ضدتروریستی نیروهای ما» در منطقه قره‌باغ آغاز شد.

جمهوری آذربایجان همچنین مدعی شد که هدف از این عملیات نظامی اخراج گروه‌های مسلح ارمنستان از اراضی جمهوری آذربایجان است.

*پیشینه درگیری‌ها

نخستین جنگ بین دو کشور جنگی هفت ساله بین سال‌های ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۴ میلادی، مدتی بعد از فروپاشی اتحاد شوروی سابق به راه افتاد و بعد از آن دورهای مکرری از درگیری بین آنها در مرزی که هنوز تعریف نشده، رخ داده است.

*منطقه مورد مناقشه ناگورنو قره‌باغ است

دولت خودخوانده قره‌باغ، متشکل از ارمنی‌ها، که از سال ۲۰۱۷ این منطقه را "جمهوری آرتساخ" می‌نامد، با اینکه کاملا در داخل مرزهای جمهوری آذربایجان قرار دارند، تاکنون نپذیرفته که با خاک جمهوری آذربایجان ادغام شود.

*جنگ یک ماهه سال ۲۰۲۰

در ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۰ میلادی جنگی دوباره میان طرفین آغاز شد و کمی بیش از یک ماه طول کشید. دو ویژگی مهم این جنگ عبارت بودند از پیچیدگی‌های ژئوپلیتیک و استفاده گسترده از هواپیماهای بدون سرنشین. و آتش بسی که با میانجیگری مسکو در ادامه حاصل شد به جمهوری آذربایجان کمک کرد کنترل بخش‌هایی از این منطقه مورد مناقشه را دوباره به دست بگیرد.

نکته : تخمین زده می‌شود که نزدیک به ۳۵۰۰۰ نفر از زمان آغاز جنگ ارمنستان و جمهوری آذربایجان بر سر قره‌باغ جان خود را از دست داده و صدها هزار نفر مجبور به فرار از منطقه شده‌اند.

*پیچیدگی‌های ژئوپلیتیک نبرد قره‌باغ

در این درگیری شاهد دخالت بسیاری از قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی بودیم. بطور ویژه آذربایجان از حمایت شدید ترکیه برخوردار بود و ارمنستان نیز حمایت‌های قابل توجهی از روسیه دریافت ‌کرد. آذربایجان همچنین متهم شد که از مزدوران خارجی و گروه‌های شبه نظامی در جریان این نبرد استفاده کرده است. اسرائیل نیز به دلیل تامین تجهیزات نظامی و هواپیماهای بدون سرنشین مورد نیاز ارتش آذربایجان، تحت انتقادات شدیدی قرار گرفت.

*تاثیر جنگ ارمنستان و آذربایجان بر ایران

• یک تحلیل بدبینانه

باکو اختلاف قدیمی بر سر منطقه قره‌باغ را بهانه کرده، اما اهداف دیگری را دنبال می‌کند و در پشت‌پرده می‌خواهد با تصرف استان سیویک ارمنستان، ارتباط زمینی ایران با روسیه و اروپا را که سالیان متمادی از طریق گذرگاه زنگزور برقرار بوده را قطع کند و در آینده از این حربه به‌عنوان اهرم فشار علیه ایران بهره ببرد.

• یک تحلیل خوشبینانه

این درگیری در قره باغ است و با زنگزور که مورد دغدغه ایران است و داخل مرزهای رسمی ارمنستان است فاصله دارد. لذا حتی اگر دامنه جنگ در قره باغ افزایش پیدا کند، نگرانی از باب درگیر شدن ایران در زد و خورد فعلی وجود ندارد

*تغییرات در مرزهای دو جمهوری را نمیپذیریم

ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز روز سه‌شنبه با ابراز نگرانی از تشدید تنش و درگیری‌های مرزی میان جمهوری‌ آذربایجان و ارمنستان، خواستار خویشتنداری هر دو طرف و حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات دو کشور، طبق موازین حقوق بین‌الملل شد. البته وی تاکید کرد که هرگونه تغییرات در مرزهای دو جمهوری آذربایجان و ارمنستان از جانب جمهوری اسلامی ایران غیرقابل پذیرش است.

*ایران: حضور ناتو را نمی‌پذیریم

با توجه به این مهم که ترکیه عضو ناتو بوده و از سوی دیگر حمایت بی چون و چرایی از آذربایجان دارد، گمانه زنی‌هایی از درگیری احتمالی ترکیه و انکان باز شدن پای ناتو در این منطقه شنیده میشود. وزیر دفاع و پشتیانی نیروهای مسلح درباره گمانه‌زنی‌های مطرح شده در خصوص زمینه‌سازی برای ورود نیروهای ناتو به منطقه، گفت: ما هیچ‌گاه نمی‌پذیریم کسی خارج از مجموعه منطقه در مسائل منطقه دخالت کند.