به گزارش بیداربورس، دومین صندوق سرمایه گذاری قابل معامله دولت چندان خوش یمن نبود چراکه از همان ابتدا با دعوای وزیر نفت و اقتصاد متولد شد، در ادامه شایعات مربوط به قیمت گذاری سهام صندوق، بلوکه شدن چند ماهه سرمایه و همزمان شدن با ریزش تاریخی بورس پرونده این صندوق را تیره کرد.

تحمیل زیان ۲۰درصدی به سهامداران

خاطره خوب دارایکم (اولین صندوق قابل معامله دولتی) و پشتوانه دولت که عرضه کننده صندوق بود، بسیاری از افراد را بر آن داشت که سهمی از این صندوق داشته باشند، این در حالی است که پالایش یکم از روز عرضه تا کنون، روند نزولی داشته و در بهترین حالت ۲بار در این مدت به قیمت پذیرنویسی یعنی نقطه سربه سر رسید.

ارزش این صندوق در زمان پذیره نویسی ۱۰ هزار تومان بود که در ۲۰ شهریور ۱۴۰۰ به ۸.۳۰۰ تومان رسید، با توجه به روند شاخص بورس که در روز ابتدای عرضه پالایش، یک میلیون و ۴۷۳ واحد بود  و ۲۰ شهریور به یک میلیون و ۵۳۰ هزار واحد رسیده بود میتوان اینگونه برداشت کرد که شاخص رشدی ۴ درصدی را در این مدت تجربه کرده درحالی که صندوق پالایش زیانی ۲۰درصدی را به سهامداران تحمیل کرده است.

وعده های بی پشتوانه برای آرام کردن معترضان

البته ارزش هرواحد پالایش به ۶ هزار و ۴۰۰ تومان یعنی بیش از ۳۰ درصد زیان هم رسید و اعتراض سهامدارانی که به پشتوانه اعتبار دولت در این صندوق سرمایه گذاری کرده بودند را به همراه داشت، تا جاییکه در روزهایی بحرانی که همه به دنبال مقصر وضعیت بورس میگشتند، انگشت اتهام ها بیش از همیشه به سمت دولت به دلیل وضعیت نابسامان پالایش دراز شد، دولت هم که به دنبال درمان های موقت برای مشکلات بورس و آرام کردن معترضانی که هر روز در مقابل یکی از ساختمان های دولتی یا مجلس صف میکشیدن بود، هر لحظه با وعده ای جدید برای سهامدارن زیان دیده حاضر میشد.

جبران زیان سهامداران پالایش از طریق اعطای سهام تشویقی یکی از همین وعده ها بود که توسط دهقان در اردیبهشت ماه مطرح شد و توانست کمی از تب و تاب معترضان کم کند. اما به نظر میرسد وقتی اوضاع کمی آرام شد و آب ها از آسیاب افتاد، وعده ها هم به فراموشی سپرده شد و بعد از گذشت نزدیک به ۵ ماه هیچ خبری از اجرایی شدن آن وجود ندارد. طبق پیگیری‌ها از داود رزاقی، مدیر صندوق پالایش یکم هنوز این مصوبه ابلاغ نشده است و جنبه عملیاتی پیدا نکرده است.

شنا خلاف جهت ذات بورس

اما سوال اصلی اینجاست که دولت اجازه و توان انجام این مهم را دارد؟

ذات بازار سرمایه با ریسک شکل گرفته و به عنوان یک بازار تخصصی شناخته میشود. درواقع کسی که وارد بورس میشود باید احتمال زیان کردن و از دست رفتن سرمایه را داده باشد، با این اوصاف ورود دولت برای جبران کردن زیان سهامداران یک سهم، نه تنها نقض ذات بازار سرمایه بوده بلکه پایمال کردن حق زیان دیدگان در سهم های دیگر است.

قید وعده‌های دولتی را بزنیم؟

از سوی دیگر وجود کسری بودجه در برنامه اقتصادی دولت را نمیتوان نادیده گرفت، از این رو اگر دولت همت به خرج داده و این طرح اجرایی میشد، بودجه اجرایی شدن این مهم قرار بود از کجا تامین شود؟

براساس آمار این صندوق تا ۳۱ خرداد ۱۴۰۰، حدود ۳.۶ هزار میلیارد تومان زیان کاهش ارزش داشته که دولت برای اجرایی شدن این طرح باید این مبلغ سهام را بصورت رایگان به صندوق اختصاص دهد، اما سوال اینجاست با کسری بودجه ای که دولت در سال های اخیر و به خصوص سال جاری دارد، آیا منبعی برای پرداخت این مهم میتواند هزینه کند؟ یا به طور کلی باید قید وعده های این چنینی را زد؟