بازگشت اعتماد سهامداران از مسیر ماینینگ!
به گزارش بیداربورس، اردیبهشت ۱۴۰۰ که علی صحرایی مهم‌ترین دلیل ریزش بورس را آسیب به اعتماد مردم عنوان کرد و با جدیت تمام از وضعیت خوب بازار از لحاظ بنیادی صحبت میکرد و اجرایی شدن بسته حمایتی ۱۰گانه را راه حلی برای کسب اعتماد دوباره سرمایه گذاران دانست، هیچکس فکر هم نمیکرد که به فاصله ۵ ماه، اعتماد سرمایه گذاران با کشف دستگاه های ماینر در زیرزمین ساختمان شرکتی خدشه دار شود که صحرایی مدیرعامل آنجاست، اما در کمال ناباوری این اتفاق افتاد.
شرکت بورس باید پاسخگو باشد
ششم مهرماه بود که در ابتدا شایعاتی مبنی بر کشف چند دستگاه ماینر در زیرزمین ساختمان شرکت بورس توسط حراست رسید، «مصطفی بهشتی سرشت»، معاون اجرایی سازمان بورس و اوراق بهادار در واکنش به این خبر اعلام کرد: این دستگاه‌ها متعلق به شخص خاصی نبوده است اما به طور کلی چنین فعالیتی خارج از فعالیت‌های شرکت بورس محسوب میشود و این مجموعه باید پاسخگو باشد.
صحرایی قویا تکذیب کرد
اولین واکنش صحرایی انکار بود، مدیرعامل شرکت بورس ساعاتی پس از پخش، مطرح شدن چنین خبری را اشتباه خواند و از عدم صحت این موضوع خبر داد. دومین واکنش هم تکذیب آن هم در بُعدی بزرگ تر بود.
بر این اساس شرکت بورس در اطلاعیه ای رسمی شایعه‌ای مبنی بر وجود ماینر شخصی در این شرکت را به شدت تکذیب و اعلام کرد گرچه شرکت بورس اوراق بهادار تهران ورود به حوزه رگولاتوری رمزارز را به عنوان یک دارایی دیجیتال و در قالب یک پروژه تحقیقاتی دنبال کرده، اما درباره انتشار شایعه‌ای مبنی بر وجود ماینر شخصی در این شرکت، بورس تهران شایعات مطرح شده در این زمینه را قویاً تکذیب میکند.
سازمان پنهان‌کاری نکرد
از سوی دیگر شرکت انتقال و توزیع نیروی برق ایران(توانیر) از پیگیری‌های این شرکت نسبت به کشف ماینر در شرکت بورس تهران خبر داد و اعلام کرد که چنین کشفی از سوی صنعت برق انجام نشده است. با تکذیبیه شرکت بورس و اطلاعیه توانیر حاشیه ها کمی فروکش کرده بود که تایید وجود ماینر از سوی سازمان بورس همه رو غافلگیر کرد. در این اطلاعیه ضمن تاکید بر فراخوانی مدیران شرکت بورس برای ارائه توضیحات، آمده بود که فعالیت مزبور در گزارش ها و حساب های شرکت به طور کامل ثبت و افشا نشده و با توجه به اینکه بدوا چنین امری با اساسنامه و رسالت شرکت بورس نیز همخوانی نداشته، موضوع به معاونت حقوقی سازمان ارسال شده است.
پای اعضای هیئت مدیره شرکت بورس به قضیه باز کرد
هنوز در بهت ادعاهای ضد و نقیض بودیم که خبر استعفای صحرایی، پازل را تکمیل کرد. اما نکته مهم این بود که صحرایی با اشاره به اینکه استفاده از ماینرها با مصوبه هیأت مدیره بوده، پای اعضای هیت مدیره شرکت بورس را به قضیه باز کرد. تاجاییکه در فضای مجازی کاربران استعفای صحرایی را کافی ندانسته و خواستار محاکمه و برخورد با اعضای هیئت مدیره شرکت بورس که در وزارت اقتصاد هم دستی بر آتش دارند، شدند.
خشم هیئت مدیره دامن صحرایی را گرفت
محمدعلی میرزاکوچک شیرازی به نمایندگی از سرمایه‌گذاری صبا تامین
امیر تقی خان تجریشی به نمایندگی از سرمایه‌گذاری توسعه ملی
محمدرضا محسنی به نمایندگی از بانک آینده
حسین بوستانی به نمایندگی از کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران
مهدی امیری به نمایندگی از سرمایه‌گذاری تدبیر و مهدی سدیدی به نمایندگی از صندوق بازنشستگی بانک‌ها اعضای هیئت مدیره شرکت بورس به ریاست جواد عشقی نژاد به نمایندگی از سرمایه‌گذاری اهداف هستند.
البته حمله صحرایی به اعضای هیئت مدیره بی جواب نماند و آنها با انتشار تصویر حکم برکناری صحرایی از مدیرعاملی به دلیل عملکرد و مصوبات اجرایی نشده پیشین، خبر استعفای این مدیر سابق را زیرسوال بردند.
توپ در زمین هیئت مدیره سابق
بااین‌حال برکناری صحرایی هیئت مدیره را راضی نکرد و درنهایت به شفاف سازی در کدال در خصوص مصوبه ای که صحرایی با نام بردن از آن هیئت مدیره را همسوی تصمیمات خود نشان داده بود، ختم شد. براساس این شفاف سازی هیئت مدیره کنونی بورس تهران، مصوبه ای تحت عنوان استخراج رمزارز و نصب دستگاه ماینینگ و خرید دستگاه به نام ماینر، نداشته و دستگاههای خریداری شده که توسط کمیته ساختمان هیأت مدیره وقت مصوب شده با نام "سرورهای پردازشگر مورد نیاز مرکز داده" بوده است.
با این شفاف سازی از مقصران احتمالی دیگری رونمایی شدن و توپ به زمین هیئت مدیره پیشین شرکت بورس افتاد. خب حالا باید بینیم اعضای هیئت مدیره سابق شرکت بورس چه کسانی بودند؟
به جز سدیدی، تجریشی و محسنی که در هیئت مدیره کنونی هم حضور دارند
علی اکبر امین تفرشی به نمایندگی از شرکت گروه ارزش آفرینان پاسارگاد
محمد رضا صادقی مقدم به نمایندگی از شرکت سرمایه گذاری صبا تامین،
و محمودرضا خواجه نصیری به نمایندگی از کارگزاری خبرگان سهام اعضای هیات مدیره بورس تهران در دوره گذشته به ریاست محمد ابراهیم محمد پورزرندی به نمایندگی از سرمایه گذاری ملی ایران بودند.
نکته مهم اینکه کسانی که از هیئت مدیره سابق شرکت بورس همچنان در دوره فعلی هم مسند دارند، قطعا میتوانند راجع به مصوبه یا تنفیذنامه های مورد تایید هیئت مدیره پیشین شفافسازی کنند.
سوالات بی جواب ...
همانطور که تا اینجا متوجه شدیم با توجه به شفاف نبودن اطلاعات منتشر شده زوایای پنهان این موضوع بسیار زیاد بوده و اعتماد کردن به خبرهای ضد و نقیض و تایید و تکذیب های روزانه سخت است.
از طرفی شنیده میشود درآمد استخراج رمزارز به کیف پول(ولت) تحت مالکیت مدیرعامل شرکت واریز شده، در مقابل این صحبت ها حسین بوستانی عضو کنونی هیئت مدیره شرکت بورس قویا تاکید میکند که این ماینرها برای شخص صحرایی نبوده، البته سازمان بورس هم این موضوع را تایید کرده است.
اگر بپذیریم که این دستگاه ها برای مدیرعامل شرکت بورس نبوده، سوال اصلی این میشود که دستور استفاده از این دستگاه به عنوان ماینر را چه کسی یا کسانی داده اند؟ اگر رمزارز استخراج شده به ولت شخصی مدیرعامل واریز شده، سازو کار انتقال این درآمد به شرکت یا مالکان شخصی این دستگاه به چه صورت بوده است؟
امکان دارد اداره برق متوجه افزایش مصرف برق نشده باشد؟
یکی دیگه از ابهاماتی که در این موضوع وجود دارد عدم آگاهی مسئولان صنعت برق از ماینینگ در شرکت بورس بود، به گفته سخنگوی صنعت برق کشور به محض اینکه کنتور در دوره قرائت قرار می گیرد، افزایش مصرف قابل تشخیص است لذا زمان زیادی از نصب ماینر در شرکت بورس نگذشته بود که شناسایی صورت گرفت. این در حالی که اگر قبول کنیم که این دستگاه در هییت مدیره پیشین شرکت وارد زیرزمین شدند یعنی حداقل یک سال از حضور آنها میگذرد، بنابراین یا دستگاه ها حضور داشتند و وارد فاز ماینینگ نشدند یا توانیر متوجه این موضوع نشده است؟
مصطفی رجبی‌مشهدی، سخنگوی صنعت برق ایران در این خصوص گفت: به محض آنکه فرایند ماینینگ آغاز شود، تغییر الوریتم مصرف برق قابل مشاهده است. بنابراین امکان ندارد که روزهای زیادی از این مهم گذشته باشد.
البته رئیس انجمن بلاکچین ایران نظر دیگری در این خصوص داشته و اعتقاد دارد با توجه به میزان برق مصرفی در شرکت بورس که به دلیل وجود سرورهای بسیار زیاد بالا بوده، امکان دارد که این افزایش مصرف برق نیز به عنوان فاز توسعه در نرم افزار و سخت افزار شرکت بورس در نظر گرفته شده باشد و قابلیت شناسایی برای اداره برق نداشته است.
رشدی ۱۱۴ درصدی مصرف برق شرکت بورس
در نگاهی به هزینه شرکت بورس در ۴ سال گذشته بابت مصرف انرژی، متوجه مشویم که هزینه انرژی (یعنی آب، برق، گاز و سوخت) در سال ۹۷ و ۹۸ به ترتیب ۷۲۷ و ۷۴۶ میلیون تومان بوده و براساس گزارش این شرکت در صورت های مالی سال ۹۸ برآورد شرکت از این هزینه در سال ۹۹، ۸۷۷ میلیون تومان می‌شده اما با نگاهی به صورت های مالی سال ۹۹ ببینیم که هزینه‌ها با پیشبینی و عدد سال های گذشته بسیار متفاوت بوده و با رشدی حدود ۱۱۴ درصدی به ۱۶۰۲ میلیون تومان رسیده است.
بیتکوین یا اتریوم؟
موضوع دیگری که باید مورد بررسی قرار بگیرد، نوع دستگاه های کشف شده است، رئیس انجمن بلاکچین احتمال استخراج بیت کوین را ضعیف دانست و گفت: با توجه به اینکه سال ها است که از کارت گرافیت برای استخراج بیت کوین استفاده نمیشود، به نظر میرسد که در زیرزمین شرکت بورسی ارزی غیر از بیتکوین و به احتمال بالا ارز استخراج شده اتریوم است.
وی در ادامه با تاکید بر فرضیه خود عنوان کرد: صدای دستگاهی که برای استخراج بیت کوین استفاده میشود به قدری زیاد است که امکان ندارد بتوان از آن در زیرزمین یک شرکت پررفت و آمد استفاده کرد.
با این حال سخنگوی صنعت برق، این ادعا را رد و تاکید کرد که دستگاه های موجود در ساختمان شرکت بورس برای استخراج بیت کوین بوده است.
خیانت در امانت
اتهام اصلی این است که مجوز ماینیگ در اساسنامه شرکت وجود نداره و نه تنها این عمل بدون مجوز قانونی از وزارت صمت و صنعت برق جرم تلقی میشود، بلکه فعالیت شرکتی که وظیفه انجام معاملات در بازار سرمایه به عنوان یک بازار مولد را دارد، میتواند تاثیر منفی بالایی بر بازار و اعتمادعمومی داشته باشد.
احمد سرلک، وکیل دادگستری اعتقاد داره که بحث خیانت در امانت یا سوءاستفاده از امکانات دولتی را هم می‌توان در این پرونده لحاظ کرد و مجازات‌هایی مانند حبس از ۶ ماه تا دوسال به همراه پرداخت خسارت و جریمه رو برای این افراد در نظر گرفت.
هرچه بگندد نمکش میزنند
اما فارق از تخلف استخراج رمزارز، همیشه شرکت بورس به عنوان ناظر به ناشران بازار سرمایه نظارت میکند که حقوق سهامداران تضعییع نشود و تمام مسائلی که میتواند روی سهم تاثیرگذار باشد روی کدال شفاف سازی شود، این در حالی است که شرکت بورس خود یک شرکت سهامی عام است و به عنوان ناشر در ابتدای اجرا، چنین فعالیتی را باید در سامانه کدال شفاف سازی میکرده است.
بنابراین باتوجه به قصور شرکت بورس در این موضوع، حمید اسدی کارشناس حقوقی بازار سرمایه در مورد حق شکایت سهامداران گفت: سهامداران حق شکایت دارند و سازمان در این مورد ورود میکند؛ درصورت احراز تخلف هم حکم انضباطی صادر میکند.
منتظر پاسخگویی هستیم
با این حال یکی از مواردی که باعث ابهام و حتی عصبانیت سهامداران شده، زاویه های مبهم بسیار این ماجراست که سوالات بی‌پاسخ زیادی را برای مخاطب به وجود میاورد. در فضای ملتهب و سرشار از عصبانیت سهامداران که چطور میشود نهاد متولی جذب سرمایه در کشور که مردم را از سرمایه گذاری در بازارهای موازی مانند رمزارز منع میکرده، خود به استخراج آن بپردازد، شفاف سازی هرچه سریع تر درباره ابعاد ماجرا میتواند التهاب موجود را ارام کند چرا که فضای بسته و غیرشفافی که در مدیریت این بحران پیش گرفته شده میتواند به شایعاتی همچون اینکه دایره این ماجرا به شرکت بورس محدود نبوده و ابعاد گسترده تری را دربرمیگیرد دامن بزند. در این شرایط شفاف سازی و توضیح دقیق درخصوص افراد دخیل در این تخلف میتواند اوضاع را بهتر کند و بازار منتظر انجام این مهم از سوی مسئولین است.
نظر شما