محمدرضا کاتوزیان – معاون سرمایه گذاری شرکت مشاورسرمایه گذاری فاینتک گفت: احسان خاندوزی که وزیر پیشنهادی اقتصاد است، می داند اقتصاد در دایره جمهوری اسلامی چه جایگاه و کاربردی دارد و چگونه از علم اقتصاد اثباتی روز دنیا در جهت حل معضلات اقتصادی کشور بهره گیرد. همچنین وجهه علمی خاندوزی به دلیل اشتغال چندین ساله در مرکز پژوهش‌های مجلس و پرداختن به مشکلات روز اقتصادی کشور متفاوت با اسلاف ایشان است که وجه تمایز را آشکار می سازد.
وی در ادامه افزود: به نظرم وزیر پیشنهادی اقتصاد می تواند با بهره گیری از نخبگان علمی و اجرایی کشور بنیان‌گذار تحولاتی عمیق، پایدار و بلندمدت در اقتصاد کشور باشد. همچنین نگاه چند وجهی ایشان به اقتصاد و مشکلات اقتصادی کشور باعث شده که حداقل در مسئله شناسی، تقریبا تمامی نقاط آسیب‌زا و حساس اقتصادی را در برگیرد.
نگاهی به دغدغه های اقتصادی
معاون سرمایه گذاری مشاورسرمایه گذاری فاینتک عنوان کرد: با نگاهی به برنامه پیشنهادی خاندوزی می‌توان محورهای اصلی و دغدغه های ایشان برای اقتصاد آینده کشور را در چند حوزه اصلی زیر دسته بندی کرد که عبارتنداز: اصلاح نظام مالیاتی و گمرکی، اصلاح نظام تأمین مالی، اصلاح چالش های بازارسرمایه و بیمه، اصلاحات محیط کسب و کار، شفاف سازی و ارتقاء بهره وری در مدیریت دارایی‌ها و شرکت‌های دولتی، مدیریت تعارض منافع، مدیریت دارایی‌ها و بدهی‌های دولت، اصلاحات خزانه داری کل، اصلاحات در مناطق آزاد.
ایجاد پایه های جدید مالیاتی؛ برنامه مهم اقتصادی
کاتوزیان بیان کرد: آنچه که در برنامه پیشنهادی خاندوزی بیش از هرمسئله ای پررنگ تر به نظر می رسد، ایجاد پایه های جدید مالیاتی از قبیل مالیات بر مجموع درآمد، مالیات بر عایدی سرمایه و مالیات بر ثروت است. همچنین به نظر می رسد در شرایط اقتصادی کنونی و باتوجه به آسیب شدیدی که کسب و کارها از همه گیری ویروس کرونا و از آنجا که دولت قبل به هردلیلی هیچ‌گونه حمایتی در قالب پرداخت نقدی یا تخفیفات مالیاتی برای عموم مردم قائل نشد، ایجاد پایه های جدید مالیاتی می تواند تبعات منفی اجتماعی داشته باشد.
این مدیر باسابقه تصریح کرد: از وزیر پیشنهادی انتظار می رود که با محوریت قرار دادن اصل عدالت، کسری بودجه دولت را از طریق جلوگیری از فرارهای مالیاتی کلان به حداقل ممکن برساند و این اصل را در اولویت اول قرار دهند. از سوی دیگر آنچه که در بخش مالیاتی برنامه نیاز به شفافیت دارد، رابطه ایشان با قانون مالیاتی است که در آن اصل بر صحت میزان اعلام شده درآمد مشمول مالیاتی است که توسط مودیان اظهار می شود. همچنین در سال‌های اخیر، حتی در شرکت‌های نیمه دولتی نیز ممیزان قائل به این اصل نبوده اند و حسابرسان مورد وثوق نیز در کمک به این ایجاد شفافیت، مورد اعتماد ممیزان مالیاتی نیستند. بنابراین اگر مبنا اعتماد بر اظهار نامه مالیاتی مودیان و پذیرش اظهارنظر حسابرسان مورد تایید است؛ مگر در موارد خاص، اجرای این اصل باید مورد تأکید وزیر پیشنهادی باشد.
تاکید موکد بر سه محور اصلی
این استاد دانشگاه بیان داشت: در حوزه بانکی، احسان خاندوزی به درستی به مشکلات در قوانین و مقررات، حاکمیت شرکتی، نبود الگوی مناسب برای تخصیص منابع، ناترازی بانک‌ها و تأمین مالی نامطلوب بخش تولید پرداخته و آنچه که در این برنامه از دیدگاه بنده نیازمند تاکید بیشتر است در سه محور زیر گنجانده می شود:
*تعریف رابطه و جایگاه بانک‌های ایرانی در نظام بانکداری بین المللی
*تعیین سهم نظام بانکی از تأمین‌مالی بخش حقیقی اقتصاد کشور
*ایجاد یک سیستم نظارت کارا و آینده‌نگر بر عملکرد بانک‌ها به منظور جلوگیری از رسیدن بانک‌ها به آستانه بحران
چالش های ۶ گانه بازارسرمایه
وی افزود: در حوزه بازارسرمایه، شناسایی برخی از چالش‌ها به درستی و دقت صورت گرفته است که مهم‌ترین مشکلات بورسی می‌تواند عرضه اولیه کم، عدم تعیین تکلیف سهام شرکت‌های لیست شده در بازار پایه، دستوری بودن نرخ اوراق منتشره در این بازار و عدم تناسب میان نرخ بازدهی اوراق دولتی و غیردولتی، سهم پایین اوراق شرکتی در بازار و عدم بهره گیری از موسسات رتبه‌بندی اعتباری اوراق باشند. همچنین به نظر می رسد نگاه وزیر پیشنهادی به بازارسرمایه جزئی‌تر و مسئله‌محور است. یکی از بهترین محورهای مورد تاکید ایشان اولویت در تعیین تکلیف سهام شرکت‌های بازار پایه است که سهم قابل توجهی از ارزش پرتفوی فعالان بازارسرمایه را به خود اختصاص داده و در حال حاضر با ایجاد سه تابلو با دامنه نوسان محدود، هیچ توازنی میان ریسک و بازده این بازار وجود ندارد و تمامی قواعد شناخته شده و علمی روز مدیریت ریسک در دنیا را به چالش کشیده است.
ضرورت تعیین تکلیف دامنه نوسان
کاتوزیان تعیین تکلیف دامنه نوسان قیمت سهام در بازارسرمایه را یکی از مهم‌ترین اولویت های برنامه وزیر پیشنهادی اقتصاد دانست و گفت: باتوجه به پیشینه مطالعاتی و علمی ایشان در حوزه اقتصاد اسلامی، با نگاهی به بازارسرمایه با این پارادوکس مواجه می‌شوند که طبق اصول صحت معاملات در یک بازارسرمایه اسلامی، شرط و اصل بر اختیارو تسلط افراد نسبت به اموالشان است و از طرفی طبق حدیث مشهور نبوی تعیین قیمت در بازارها بصورت آزادانه شکل می گیرد(السّعر لله؛ اشاره به آزادی در قیمت گذاری). بنابراین همین دو اصل کافی است تا نتیجه بگیریم تعیین دامنه نوسان؛ یعنی دستکاری در قیمت ها و دخالت در اصل اختیار و آزادی افراد در معاملات. همچنین خاندوزی باید نسبت به آن تعیین تکلیف کند، نحوه تعامل با وزارت صمت نسبت به آزادسازی قیمت ها در برخی از صنایع و ورود محصولات آنها به بورس کالاست. باید گفت در تمامی این سال‌ها نبود یک عزم جدی در تیم اقتصادی دول قبلی همواره باعث شده تا سهامداران صنعت سیمان، فولاد، محصولات شیمیایی و پتروشیمی، مشتقات نفتی و... متضرر تصمیمات خلق الساعه باشند.
عدم شفافیت در صورتهای مالی؛ چالش کهنه بازار
معاون مشاورسرمایه گذاری فاینتک عدم شفافیت را یکی از چالش های مهم بازار دانست و بیان کرد: چالش کهنه دیگر بازارسرمایه، عدم شفافیت بخش قابل توجهی از ارزش بازارسرمایه کشور است؛ یعنی عدم شفافیت در صورتهای مالی شرکت‌های پالایشگاهی. این‌که هیچ تحلیلگری به روشنی و به جرأت نمی تواند نسبت به پیش بینی صورتهای مالی این صنعت اظهار نظر کند، بخش عمده آن مرتبط با عدم شفافیت در صورتهای مالی این شرکت‌هاست. همچنین یکی از بزرگترین چالش های پیش‌روی وزیر پیشنهادی اقتصاد، بحث سررسید شدن اوراق دولتی است که تقریبا تمامی اوراقی که در دولت گذشته منتشر شده، در سه ساله نخست وزارت ایشان سررسید می شوند و باید برای آن چاره اندیشی کند.
محرویت مناطق آزاد از تامین مالی ارزان؛ موضوعی مغفول مانده
به گفته وی بحث مناطق آزاد اقتصادی باتوجه به حساسیت‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و ژئوپولیتیک بسیار دشوار است و نیاز به یک اندیشه ورزی بین رشته ای و فرصت مستقل دارد؛ اما آنچه که در این سال‌ها از دیدگاه بنده به عنوان فعال بازار پول و سرمایه و مدرس دانشگاه در حوزه مالی مغفول مانده است، محروم بودن مناطق آزاد از تأمین مالی ارزان قیمت از بورس است. به نظرم نگاه دولتی و مدیران دولتی به دنبال توسعه مناطق آزاد بودن از چالش های مناطق آزاد کشور است و همین نگاه دولتی، خصوصی سازی های ما را در این چند سال با مشکل مواجه کرده است.
ضرورت نگاه ویژه به صنعت بیمه
این کارشناس بازارسرمایه اظهار داشت: در بخش بیمه نکات قابل توجه و امیدوارکننده ای در برنامه خاندوزی مشاهده می شود و آن تأکید ایشان بر تسهیل ورود استارت آپ ها در این صنعت و تقویت ساختارهای بیمه اتکایی داخلی، تفکیک نقش نظارتی و اجرایی بیمه مرکزی است. انتظار می رود که این وزیر پیشنهادی اصلاح ساختار صورتهای مالی صنعت بیمه و نیز کمک به سودآوری بخش عملیات اصلی شرکت های بیمه را مدنظر قرار دهند؛ چراکه به دلیل ضریب نفوذ پایین بیمه در کشور، بخش اصلی سودآوری این شرکت ها مربوط به پرتفوی سرمایه گذاری آنهاست که این امر باعث می شود شرکت های بیمه که خود باید پوشش دهنده ریسک باشند، وارد فعالیت های ریسکی شوند.
کاتوزیان در آخر گفت: آنچه که به اعتقاد بنده نگرانی تمامی فعالان اقتصادی کشور در همه بازارهاست، کسری بودجه بی سابقه کشور است که به نظر بنده خوب است که وزیر پیشنهادی اقتصاد رقم پیش بینی دقیق این کسری را اعلام و برنامه جبران این کسری از محل های دقیق با اعداد و ارقام قابل وصول آن را بیان کند و نمایی از آینده تورمی این کسری بودجه را برای فعالان اقتصادی کشور ترسیم نماید.
نظر شما